Konu: TORK NEDİR ?

[(Gizli Üye)]

Çok güzel anlatmış paylaşmak istedim (biliyorum daha önce paylaşıldığını ama bunun anlatımı daha hoşuma gitti .)

Tork araç motorlarındaki moment kuvvetidir. Bir başka deyişle gücün uygulanma şeklidir. Pistonlar krank miline ne kadar büyük momentle itme kuvveti uygularsa tork da o kadar fazla olur. Dizel motorlarda piston kol uzunluğu benzinli motorlardakinden daha uzun olduğundan dizel motorların torku daha yüksek olur.

Pratik olarak anlatmamız gerekirse bir adamı devirmek için 2 kişi aynı gücü kullanacak. Birisi adamı bacağından itekledi diğeri ise omuzundan. Omuzdan itekleyenin verdiği zarar daha fazla olacaktır, hatta belki devirebilecektir. Ama bacaktan itenin pek de şansı yok. Daha çok güç uygulaması gerekecektir.

Yani kısacası tork, aracın az güçle ne kadar çok iş yapabileceği anlamına gelmektedir. İşte bu sebeptendir ki dizel motorlar daha iyi çekişe sahip olur az devirle daha çok iş yapabilir ve daha az yakarlar. Tabi bu kanunda işten kazanç hızdan biraz kayıp sağlamaktadır. Zira dizel motorlar piston kolu uzunluğu sebebiyle yüksek devirlere çıkamazlar. Ama düşük devirle işi bitirmesini de bilirler.

Umarım tork merakınızı giderebildim. Bir örnek daha vermemiz gerekirse, 70bg gücünde 2 aracımız var. Birinin torku diğerinden daha yüksek. Bu araçlar birbirlerine bağlandığında torku yüksek olanın diğerini götürebilme şansı daha fazladır. Torku yüksek olanın daha hızlı gitmesi olasıdır fakat aynı hıza çıkabilseler bile düşük torklu olanın arkadan geleceği kesindir. Yokuş yukarı yapılan yarışta ise torku yüksek olan garanti kazanandır.

İşte bu yüzden tork çok önemli bir kavramdır. Trafikteki ara hızlanmalarda devri iyi ayarlayabilirseniz yüksek tork ile neyi kast etmek istediğimi anlayabilirsiniz.

Yüksek torklu, titreşimsiz sürüşler.

[(Gizli Üye)]

çok güzel açıklama olmuş saolun

[(Gizli Üye)]

çok güzel açıklama olmuş saolun

Ben tork ne olduğunu yarım yamalak biliyordum yazıyı okuyunca aklımda kaldı

[(Gizli Üye)]

açıklama için teşekkürler  bilmeyen arkadaşlara iyi bi örnek olucaktır

[(Gizli Üye)]

   Ne güzel işte Erdi...Sayende bir çok kişide tam olarak öğrenmiştir "tork" ne demek..

[(Gizli Üye)]

açıklama için teşekkürler  bilmeyen arkadaşlara iyi bi örnek olucaktır

   Ne güzel işte Erdi...Sayende bir çok kişide tam olarak öğrenmiştir "tork" ne demek..

Abi tam olarakda bende şimdi öğrendim

[(Gizli Üye)]

bende yarım yamalak biliyordum. şimdi tam olarak anladım ama torka dikkat etmiyor. herkes hp (beygir) i soruyor önce.

[(Gizli Üye)]

teşekkür ederiz açıklama için. zaten torkun birimi nmt dir. yani newton-metre. newton kuvvet (arabada pistonun itenek kuvveti), metre ise kaldıraç sistemindeki kuvvet koludur (arabadaki gücün uygulandığı kol). yalnız burada katılmadığım bir nokta var; tork piston koluyla doğru orantılı değildir. piston kolunun bağlandığı krank çıkıntısının uzunluğu ile doğru orantılıdır. ha diyeceksiniz ki piston kolu kısa olursa bu çıkıntı da mecburen kısa olacak, uzun olursa da çıkınta mesafesi uzayacak. doğru ama dediğim gibi piston kolu uzunluğu doğrudan etkilemez, dolaylı yoldan etkiler. hatta piston kolunu kısaltmak (krank ın müsade ettiği ölçüde kısaltılabilir) kayıpları azaltacağı için, motora performans katan bi işlemdir.

[(Gizli Üye)]

  Erdi, güzel paylaşım, bizim sitede yer alan tartışmalardan (Tork ile ilgili) faydalı görüdklerini de bu konuya adabte edebilirsin. Bu şekilde daha faydalı olabilir.
 Teşekkürler.

[(Gizli Üye)]

Tork ve beygir gücü farklı şeyler.
Dizellerde max. tork genelde düşük devirlerde ulaşılabiliyor. Bildiğim kadarıyla tork 1 metrede yere uygulanan newton cinsinden kuvvet.
Beygir gücü ise max. dizellerde 3000 devirlerde benzinli modellerde 4500 devirlerde ulaşılabiliyor.
Benimde bu konuyla ilgili bildiklerim bu kadar.

Aşağıda bir siteden bulduğum bilgiler var umarım açıklayıcı olur.

Kaynak: <a href="http://www.arabadergisi.com/sozluk/sozluk10.htm" target="_blank">http://www.arabadergisi.com/sozluk/sozluk10.htm</a>
TORK: Tork döndürme kuvveti demektir. Motorların gücünün yanında torku da belirtilir, örneğin, 3800 dakika/ devirde 145 Nm gibi. Ne işe yarar? Basit olarak açıklamaya çalışırsak, bir otomobilin, daha doğrusu motorunun torku iyiyse kullanımı daha rahat olur çünkü motor daha geniş bir devir aralığında vites değiştirmeden kullanılabilir. Ya da acil durumlarda yine daha az vites değiştirme ihtiyacı hissedilir. En yüksek tork olarak belirtilen rakamın yanında bu rakamın elde edildiği devir de önemlidir. Motorlar daha çok düşük ve orta devirlerde kullanıldığı için özellikle şehir içinde, torkun düşük devirlerden itibaren yüksek olması çok kullanışlıdır. Böylece alt vitese geçmeden hareketi sürdürmek mümkün olur. Genel olarak motor hacmi yükseldikçe tork artar ama aynı motor hacmine sahip motorların torkları ve "tork eğrileri" farklı olabilmektedir. Bunun nedeni de motor tasarımındaki farklılıklardır. Silindirlerin çapı ve stroku, ateşleme zamanlaması ve diğer bazı niteliklerden oluşan genel olarak "teknoloji" diyebileceğimiz özelliklerdir bu farkı yaratan. Ayrıca herkesin bildiği gibi dizeller "torklu" motora sahiptir. Bunun anlamı düşük devirde yüksek tork sağlıyor olmasıdır. Benzinli motorlardan farklı olarak dizel motorlarının en yüksek torku 1800-2500 dakika/devirde elde edilir. Bu sayede çok devire gerek kalmadan motor "çeker". Diyelim ki bir benzinli motorla bir dizel aynı en yüksek torka sahip olsun, yine dizel motor daha avantajlıdır çünkü bu torku daha düşük devirde sağlıyor. Bunun pratik avantajı, örneğin bir yokuş çıkarken üçüncü viteste 2000 d/d'de iken dizel motorlu arabada gaza basarsınız ve araba hızlanabilir, benzinli motora sahip araba ise hızlanamaz ve büyük bir olasılıkla bir alt vitese geçmek zorunda kalır. Düşük devirlerde yüksek çekiş gücü sağladığı için dizel motorlar özellikle ticari araçlarda kullanılmaktadır. Motorun beygir gücü ile torku karıştırılmamalıdır. Bunlar farklı şeylerdir. Torkun anlamını somut olarak anlamak için şöyle bir örnek de verilebilir. Diyelim ki iki tane aynı beygir gücüne sahip araba var. Torkları ise farklı. Her iki arabayı arkaları birbirine doğru gelecek şekilde yanaştırıp bağladığınızda, iki araç birden hareket ettiğinde (halat çekme oyunu gibi) beygir güçleri aynı olmasına rağmen, torku yüksek olan diğerini çeker.

Kaynak: <a href="http://www.arabadergisi.com/sozluk/sozluk11.htm" target="_blank">http://www.arabadergisi.com/sozluk/sozluk11.htm</a>
HP - PS - BG
(DIN - SAE)
 Bütün bu kısaltmalar aslında aynı şeyi temsil ediyor, yani beygir gücünü. HP, İngilizce'deki Horse Power'ın kısaltması (BHP de kullanılıyor), PS, Almanca'daki Pferde Starke'nin kısaltması ve BG de Türkçe'deki Beygir Gücü'nün kısaltması. Türkçe bir metinde BG olarak gösterilmemesi okura metni hazırlayanların Türkçe bilmediğini ya da bazı terimlerin Türkçesini aramaya üşendiğini gösterir. Beygir gücü Avrupa ülkelerinde daha DIN (Alman Standardı) normuna göre veriliyor. İngiliz BHP ile Alman DIN normuna göre PS (beygir gücü) arasında "1bhp = 1,013872 hp DIN" olarak belirtebileceğimiz bir farklılık bulunuyor. Amerika'da ise SAE normu kullanılıyor. SAE normu motor dinamo, hava filtresi vb. olmadan doğrudan dinamoya bağlandığında elde edilen güçtür. DIN normuna göre ölçülmüş beygir gücü daha düşük çıkar. Örneğin yaklaşık 100 beygir/SAE olarak belirtilen aracın gücü 90 beygir/DIN civarındadır. Türkiye'de bir ara bazı şirketler motor güçlerini SAE olarak belirtiyordu. Bunun tüketiciyi yanıltıcı bir davranış olduğunu düşünüyoruz. Tüketicinin farklı marka araçları karşılaştırabilmesi için verilen değerlerin aynı standarda göre olması gerekir. Beygir gücüyle ilgili standartların ülkeden ülkeye farklılık göstermesi nedeniyle metrik sistemin kullanılması yaygınlaşmaya başladı ve AB ülkelerinde artık otomobillerin güçleri Watt cinsinden veriliyor. Avrupa'da 1 metrik beygir gücü  = 735.499 Watt olarak kabul ediliyor. ABD ve İngiltere'deki 1 beygir gücü ise 746.6999 Watt olarak kabul ediliyor. Buna göre Avrupa'da 100 kW olarak belirtilen bir aracın gücü 136 BG'ye karşılık geliyor.

[(Gizli Üye)]

Motorlu araçlarda TORK ne demektir.Ve daha binlerce soruya video görüntü şeklinde cevap almak istiyorsanız aşağıda link'ini verdiğim siteye bakarsanız,tüm sorularınıza cevap bulabilirsiniz...
http://www.uzmantv.com/motorlu-araclarda-tork-ne-demektir

[(Gizli Üye)]

Güç ve tork ilişkisi çoğu zaman birçok kişi için karışık gelir. Otomobilleri kıyaslarken bu iki terimi sık sık kullanıyoruz ama çoğumuz hangisinin daha önemli olduğunu bırakın, tam olarak ne anlama geldiğini bile bilmiyoruz. Eski bir söz vardır : Tork yarış kazandırır, güç otomobil sattırır. Bu gerçekten doğru mu? İşte bu yazımızda bu iki başlığı açıklığa kavuşturacağız.

Özetle, güç ve tork tamamen ayrı şeylerdir ve ölçü birimleri de birbirinden farklıdır.

Tork : Tork döndürme kuvvetidir. Hareket ve zamandan bağımsız bir kavram olan torkun ölçü birimi Nm (Newton*metre) dir. Tork bir kol yardımı ile sabit, dönen bir noktaya kuvvet etki ettiğinde yaratılır. Sabit, dönen bir noktaya 1 metre uzunluğunda bir kol yardımı ile 1 Newton (1/9.8 kg. - 9.8 N = 1 kg.) kuvvet uyguladığımızda 1 Nm tork doğar. Otomobillerde tork krank milinde doğar. Şanzıman üzerinden çekiş tekerinin olduğu aksa kadar ilerler ve aksta bağlı bulunan tekerlekler ile yola doğrusal bir kuvvet olarak aktarılır. Tekerleklerin yere aktardığı doğrusal kuvvetli, çekiş tekerinin olduğu aksa iletilen torku bilmek suretiyle kolayca hesaplayabiliriz.

Doğrusal kuvvet = (aksa iletilen tork) / (tekerleğin yarıçapı)

Bir motorun ürettiği tork motorun devrine göre değişir ve grafikte bir eğri ile gösterilir. Bu eğriyi her devirde anlık olarak ölçülmüş tork değerlerini belirten noktalar oluşturur. Sürüş anındaki güç kayıpları göz ardı edilerek krank milindeki torkun, otomobili ilerleten doğrusal kuvvetle herhangi bir viteste her zaman doğru orantılı olduğunu söyleyebiliriz. Tam düz bir tork "eğrisi" olsaydı otomobil hangi viteste, hangi devirde olursa olsun, sabit ivme ile hızlanırdı. Ancak gerçek hayatta tork "eğrileri" düz değildir. tavan yapmak üzere yükselirler ve çok yüksek devirlerde yine düşerler. Bir otomobil, motoru (herhangi bir viteste) en yüksek torkunu verdiği devirde seyrettiği zaman en iyi şekilde hızlanır. Dikkat edin, en iyi hızlanmanın nasıl sağlanacağını belirledik ve daha beygirgücünden bahsetmedik bile.

Güç : Güç, iş yapma oranıdır ve ölçü birimi W (Watt) dır. Torkun aksine güç, zaman ve hareken kavramlarına bağımlıdır. Güç ve tork arasında direk bir bağlantı gösterebiliriz. Bir otomobilin ürettiği güç, motorun çevirdiği devre bağlı olarak değişir ve tipik olarak grafikte bir eğri ile gösterilir. Güç ve tork arasındaki bağıntıyı formüle dökmek gerekirse :

Güç = Tork * (o tork değerinin üretildiği devir) / 5252

Not: Bu formül, sadece, tork lbf, güç de HP cinsinden birimlendirildiğinde geçerlidir.

Bu noktaya kadar öğrendiklerimizi özetleyecek olursak :
- Otomobilin ivmelenmesi, akstaki torkun tekerlekte doğrusal kuvvete dönüşmesidir.
- Herhangi bir viteste en iyi ivme, motorun en yüksek torku ürettiği devirde sağlanır.
- Güç, tork ve devre bağlı bir fonksiyondur.

Eğer bu noktada gücün önemsiz olduğuna karar kıldıysanız yanılıyorsunuz. Lütfen okumaya devam edin.

Şanzıman, otomobilin ivmelenmesindeki en önemli etkendir. Güç ve tork arasındaki ilişkiyi anlatmak ve gücün de yazının bu ana kadarki bölümünde anlatılan kadar önemsiz olmadığını göstermek için, hipotez olarak, birinci vitesi 2:1 oranlı, ikinci vitesi de 1:1 oranlı iki vitesli bir şanzıman ele alalım. Ve bun şanzımanı yine hipotez olarak her devirde, krank milinde 100 Nm tork üreten bir motora bağlayalım.

1:1 oranlı ikinci vites, sürüş milini krank miliyle aynı hızda çevirir ve tam olarak 100 Nm kuvvet yere iletilir (Sürtünme kuvvetlerinin olmadığını var sayıyoruz.). Ancak 2:1 oranlı birinci vites sürüş milini krank milinin yarısı kadar bir hızla çevirir ve krank milinin ürettiği gücün iki katı yani 200 Nm kuvvet yere iletilir. Dolayısıyla otomobilimiz birinci viteste, ikinci viteste olduğundan iki kat daha iyi ivmelenir. İşte bu noktada da beygirgücünün önemini anlatan anahtar yatar. Vites küçültme suretiyle, tekerleklere iletilen maksimum tork (belli bir hız için), otomobilin motoru en yüksek gücü ürettiği devirde çalışırken sağlanır.

Tork çarpımının sonucu olarak diyebiliriz ki, bir otomobil, herhangi bir devirde, motoru en yüksek gücü ürettiği devre getiren bir vites seçildiğinde en iyi şekilde hızlanır. Bu da yüksek devir çeviren küçük motorların, fazla devir çeviremeyen büyük motorlardan bazen üstün oluşlarının sebebidir. Yüksek devirler çevirebilen bir motorda, kranka aktarılan tork az olmasına rağmen tork çarpımı sayesinde tekerleklere çok daha yüksek tork değerleri aktarılabilir

alıntıdır...

[(Gizli Üye)]

Tork ve güç ilişkisi için şu şekilde bir örnek verebiliriz aslında. Duran bir aracı iteklemek isteyen 2 kişi olduğunu varsayın. Birinin kolları çok kuvvetli ama bacaklarında bir problem olduğu için hızlı hareket edemiyor (dizel motor). Diğer kişinin ise kolları nispeten daha zayıf olmasına rağmen bacaklarında hiç bir problem yok ve çok hızlı koşabiliyor (benzinli motor). Aracı harekete geçirebilmeniz için gerekli olan şey kuvvet yani torktur. Araç ağır ise kuvvetli olan tabi ki ilk hareketi daha rahat verdirebilecektir. Ama araç hareket ettikten sonra onun hangi hızla iteklenebileceği biraz da bacaklar ile alakalıdır. Aslında bir aracın kinetik (hızını arttırmak) veya potansiyel (rampa çıkmak) enerjisini hangi hızla arttırabileceğinizi tork belirler dersek de yanlış olmaz herhalde.

[(Gizli Üye)]

Her zaman torku yüksek olan geçebilir diye bişey yok.Bizim burdaki çevre yolundaki yokuşta çok Caddy'i, Doblo yediğimi bilirim
Benzinli yüksek devirde çıkınca hep kazanıyor nedense.
Aynı yokuşu 5.viteste çıkınca 120'de hızlanmayarak sabit hızla sabit çıkabiliyoruz.
Ama o yokuşta 3'e atıp gaza basınca aynı yokuşu 150'de çıkabiliyoruz, hatta 4.vites 160'da sabit çıkabiliyoruz.Mesele yüksek devir meselesi sanki daha çok
Dipnot : Bu hızların yapıldığı yol trafiğe kapalıdır.

Edit : Yolun fotoğrafı

[(Gizli Üye)]

Her zaman torku yüksek olan geçebilir diye bişey yok....

...Aynı yokuşu 5.viteste çıkınca 120'de hızlanmayarak sabit hızla sabit çıkabiliyoruz.
Ama o yokuşta 3'e atıp gaza basınca aynı yokuşu 150'de çıkabiliyoruz, hatta 4.vites 160'da sabit çıkabiliyoruz...

Vitesi küçültmek demek zaten motorun şanzımana ve diferansiyele ilettiği torku arttırmak demektir. 1. viteste çok rahat kalkış yaparken, 2. viteste araç zangır zangır titreyebiliyor.

[(Gizli Üye)]

zaten erdi arkadaşımız da bunu vurgulamış yazısında. dizel motor daha düşük devirlerde daha yüksek tork ve güç verebiliyor, benzinli yüksek devirlerde...

[(Gizli Üye)]

evet vites küçültmek tork yükseltmektir ama benzinli geçiyor işte.Kağıt üzerinde yaklaşık 75 nm olan tork farkına rağmen

[(Gizli Üye)]

7-8 bine kalkabilen dizeller çıkarsa bu gerçek değişir. hoş o devirlere ulaşabilen dizelin torku okadar yüksek olabilir mi tartışılır...

[(Gizli Üye)]

Dizelin tek avantajı, düşük devirde yüksek güç, az yakıt.Başka bi avantajı yok.
Bugün en kral dizel bile 5000 devirde kesiliyor.Yani benzinlinin yeni yeni uyandığı devirlerde.

[(Gizli Üye)]

soru:
Aradaki aktarma organlarının kayıpsız olmadığını hatırlayacak olursak.. Bu verilen tork değerleri tekerleklerden mi ölçülüyor yoksa motorun çıkış torku mu?