Toyota Corolla 2015 Model 1,33 Life Model aracımı aldığımda, yedek lastik ve sensörü olmadığından lastik basınç uyarı ışığı sürekli yanıyordu.
İnternetten aracıma uygun universal bir basınç sensörü alıp saha çalışmasına başladım.
Bulunduğum ildeki TPMS cihazı bulunan lastikçilere; yedek tekeri bagajda taşımak istemediğimi bu nedenle sensörü el arabası tekerinin içine koyarak 35 PSI hava basıp, çalıştırmak istediğimi söylediğimde öyle olmaz dediler. Ben onlara bu sistemin çalışacağını anlatmaya çalıştım ama onların bu işin profesörü olduklarını(!) gördüm. Bana engin bilgilerine dayanarak bunun imkansız olduğunu söylediler. Çünkü kilobazda (?) düşünmem gerektiğini o basıncı ancak araç lastiğinin kaldıracağını daha küçük bir lastiğin o basınca kadar şişirilemeyeceği bilgisiyle beni aydınlattılar(!).
Çözüm bulmak adına yaptığım denemeleri aşağıya listeledim.
Denemeler
1- El Arabası Tekeri Lastiği
2- Pis su tesisatı borusu
3- Yangın Tüpü
4- Bina girişi su saati öncesi basit filtre
1-El Arabası Tekeri Lastiği
Hurdacıdan 3,5x7,0 ölçülerinde el arabası lastiği ve nalburdan sıfır şamyel alarak, içerisine basınç sensörünü koyacak kadar bir kesi attım. İçerisine sensörü koydum. Daha sonra açtığım kesiye kaynak yaptırmak istediğimde buraya kaynak olmaz kesilmiş dediler. Ben de onlara: Bu kesiyi sensörü şamyelin içine koymak için ben açtım dediğimde kaynak tutmaz dediler. Yine de yapalım bir deneyelim dedim ama burada ustalarımız olmaz dediğinde deneme de yapmıyorlar. Baktım iş başa düştü. İran yapıştırıcısı (2 tüplü hızlı yapıştırıcı) alarak şamyeli başka bir şamyel parçası ile güzelce zımparalayarak yama yaptım. Daha sonra deneme amaçlı hava bastığımda sıfır şamyelin başka yerlerinde iki adet küçük delik olduğunu tespit ettim. Benim yaptığım yamadan kaçırmıyordu ama diğer 2 delik havayı boşaltıyordu. Bu yüzden 2. denemeye geçtim.
2- Pis su tesisatı borusu
Su tesisatçısına giderek bir borunun iki tarafını da kapatmak istediğimi söyledim. Ne için kullanacağımı sordu konuyu anlattım. Başlangıçta sıcak bakmadı ama sonrasında bir deneme yaptık. Bir tarafını ısıtarak boru kapağı ile kapatıp tangit ile yapıştırdı. Diğer tarafına da kapak verdi. Evde sensörü boru içerisine koyup diğer kapağa sibop için delik açıp sibobu taktım. Tangit ile kapağı yapıştırarak kuruması için 12 saat kadar bekledim.
Araç hava kompresörü ile hava basmaya başladım daha 25 psi bastığımda sonradan yapıştırdığım kapağı attı. Bu sefer hem kapağı hem de boruyu yapıştırmadan evvel zımparalayıp yapıştırdım yeterince bekledikten sonra bu sefer petrol istasyonundaki hava makinası ile denedim. Tekrar kapağı fırlattı.
Borunun genişleyen kısmını kesip, ısıtıp zımparalayarak denemeye karar verdim. Ancak il dışına gideceğim için vaktim olmadı.
3- Yangın Tüpü
1 kilogramlık yangın tüpünün içini boşalttım. Daha sonra sanayide tornacıda orta kısmından kestirdim. Kapak kısmına cıvata alıp tornacıda sibop girecek şekilde delik açtırıp sibobu taktım. İçerisine sensörü koyup kaynattırdım. Ancak kaynak pek iyi olmadı bir kaç delikten hava kaçırıyordu. O halde bıraktılar olmaz dediler. Başka bir ile gittim orada aluminyum kaynağı yaptırdım. Artık hava kaçırmıyordu. O ildeki lastikçileri araştırdım. TPMS cihazı olan bir lastikçi buldum. Daha yangın tüpünü görür görmez bu profesör ustamız da olmaz olmaz dedi. Abi bir deneyelim dedim uflayıp puflayarak denedi. Cihaz sensörü görmedi. Zaten başta olmaz dediği için ve de o konuda ihtisas yapmış(!) bir ustaya daha denk gelmiştim. O da bana sensörü içine koyarak olmaz, basıncı siboptan alıyor diye o da beni engin bilgileri ile aydınlattı(!). Lastiğe takmak gerektiğini söyledi.
Ben de başka bir lastikçiye gittim. İşte sonunda doğru lastikçiyi bulmuştum. Y* abi yangın tüpünü görür görmez "Bunu sen mi yaptın?" şeklinde bir soru yöneltti. Daha sonra ne iş yaptığım gibi sorular sorarak helal olsun dedi. Ondaki cihaz farklı idi. O da bir kaç deneme yaptı cihaz sensörü görmedi. Daha sonra ben tüpün kapağını açıp tekrar deneyelim dedim, tekrar tekrar denedik. Ancak yine sensörü görmedi. Son kez deneyelim deyip sensörü tüpün ağız kısmına iyice yaklaştırıp denediğimizde nihayet cihazı gördü. Heyecanla hemen 35 psi hava basıp denedik ama cihaz sensörü yine algılamadı.
İşte tam bu noktada fizik bilgilerimi hatırladım ve "Faraday Kafesi" yaptığımı anladım. Alüminyumun radyo dalgalarını (RF) engellediği bilgisini hatırladım. Sonra Y* abiye başka bir çözüm bulup 3-4 gün sonra tekrar geleceğimi söyleyip ayrıldım.
4- Bina girişi su saati öncesi basit filtre
Evde kendi matkabım ile yangın tüpünü keserek içinden sensörü çıkarttım. İnternetten su filtresini sipariş ettim. 3 gün sonra kargom geldi. Filtrenin giriş ve çıkış kısımlarını su tesisatlarında kullanılan PVC kör tıpa ile kapattım. Tıpanın birini matkap ile delerek sibop taktım. Sensörü filtrenin içine sünger ile destekleyerek yerleştirdim. Hava basıp hava kaçağını kontrol ettiğimde su içerisinde çok az miktarda su kabarcığı oluşturduğunu gördüm. Bu miktar denemelerim için göz ardı edilebilirdi. Daha sonra lastikçinin yolunu tuttum. Y* abi farklı bir proje ile geldiğimi görünce hem sevindi hem şaşırdı.
Başladık teste. Cihaz sensörü filtrenin içinde kolaylıkla okudu. TPMS cihazı ile sensörü tetikledi. Ve bir kaç kilometre aracı kullandıktan sonra uyarı ışığının söneceğini söyledi. Her ne kadar olmayacağını bilsem de 5 km kadar aracı kullanıp geldim ve olmadığını söyledim.
TPMS cihazını kablo ile aracın OBD2 soketini kullanarak bağlayıp araç beynine ID bilgisinin eklenmesi gerektiğini söyledim. O da sağ olsun denemeye başladı. Biraz uğraştıktan sonra sensör bilgilerini araç beynine girmeyi başardı. Ve mutlu son, araç panelindeki lastik uyarı ışığı söndü. Ben bir test sürüşüne çıkayım dedim ve beş dakika sonra geri döndüm. Uyarı tekrar yanmıştı. Bu sefer cihaz ile sensörün ölçtüğü basınç değerini okuyalım dedim ve basıncın 35 den 29 a düştüğünü gördük. Zaten hava kaçırıyordu. Tekrar hava basıp torpido altındaki düğme ile ayar yaptık. Uyarı ışığı söndü. Y* abime teşekkür ederek ücreti ödeyip ayrıldım. Artık bundan sonrası bende…
Evde güzelce teflon bant ile sararak tıpaları ve filtre kısmını güzelce taktım. Artık hava kaçırmıyordu. Uyarı ışığım da sönmüştü. Bu konuyu baslattigim güne kadar da bu şekilde sorunsuz kullanmaya devam ediyorum.
Şimdi neden bu kadar uğraştım; Benim amacım; sadece yedek lastiğin uyarısını kapatarak, diger 4 lastiğin uyari vermeye devam etmesini sağlamak, dolayısıyla lastik basınç düşüşleri ve teker patlamalarında ekranda uyari ışığını görmek. Ayrıca şehir içinde yedek lastiği bagajda taşımayarak, bagajda yer açmak. Bu arada uzun yolda stepneyi her daim bagaja atarım.
TPMS (Tire Pressure Monitoring Systems) Lastik basınç izleme sistemi.
TPMS cihazının sensörleri algılama mesafesi bir karış 20 cm kadar. Benim aldığım Toyota Corolla uyumlu C210 42607-02031 kodlu üniversal sensör idi.
Sensör ayar sonrası bir kaç kilometre araç kullanımının nedeni sensörün hareketle devreye girmesidir. Sensör takılıp araç hareket ettirilmezse yapılan ayarı algılamaz. Sensörler hareket algılamazsa kendini kapatarak pil ömrünü uzatır. Pil ömrü yaklaşık olarak 8-10 yıldır. Pil 3V luk CR2032 lityum pil.
Sensör uyarıları.
Aracınızın TPMS ikaz lambası sizi iki durumda ikaz eder.
Aracınızı ilk çalıştırdığınızda ikaz lambası yanıp sönüyor ve sonrasında devamlı yanıyor ise: aracınızın bir veya birden fazla TPMS sensöründen sinyal alınamıyor demektir. Tıpkı benim aracımdaki gibi. Aracı aldığımda yedek lastik ve sensörü olmadığından uyarı ışığı yanıyordu.
Aracınızı ilk çalıştırdığınız andan itibaren direkt olarak TPMS ikaz lambası yanıyorsa aracınızın lastik basınçlarında bir sorun var demektir. Lastik basınç sensörü 28-35 psi arasını okur. Ayrıca 35 psi nin üzerine çıkılırsa (örneğin 40 psi hava basılırsa) da uyarı ikaz lambası yanar.
Torpido yanındaki SET düğmesi bilinenin aksine lastik sıfırlama düğmesi değil, lastik başlangıç ayarı yapma düğmesidir. Araç lastik havasını, soğuk hava basınç değerine ayarlayınız. Uyarı sistemi bu lastik basıncını temel alacaktır. Kontak anahtarını ON konumuna getirip Lastik basıncı uyarı lambası 3 kez yavaş yavaş yanıp sönene kadar (en fazla 10 saniye) basılı tutun. Bu sayede o anki basınç değerlerini varsayılan değer, ön ayar olarak ayarlamış olacaksınız.
Sensör nedir ne değildir? Sensörün çalışma prensibi. Sensörler sensör ID, Sensör konumu(Sağ ön teker, sol ön teker gibi), Sensör pil ömrü ve Lastik basınç bilgilerini saklar. Bu bilgileri Araç boyunca döşenmiş RF anten aracılığı ile TPMS modülüne iletir. Modül, araç beynine ODB2 aracılığı ile verileri iletir.
