Herkese merhaba,
Yaklaşık 6 yıl önce yazdığım bir iletide 2001-2003 model Rav4'lerdeki kronik beyin arızasından bahsetmiştim. Aradan geçen zaman sürecinde edindiğim tecrübe ve bilgileri aktarmak ve isteyen arkadaşlarımıza beyin tamiri, bozulan tas/balata ve herkesin ortak sorunu şanzıman yağı konularında yardımcı olmak isterim. Beyin tamirlerini kendim yapmakla birlikte eminim bu sorunu yaşayan birçok Rav4 kullanıcısı ile dolaylı veya dolaysız bir şekilde irtibata geçmişizdir. Beyin tamiri yaptığım araçlarda değişim yaptığımız yağ ve diğer malzemeler birçok araçta tecrübe edilmiştir. Yani ezbere bir işlem veya değişim yapılmamıştır. Bu konuya da değinerek lütfen eleştiri yapmadan önce araştırmanızı rica edeceğim. Zira ben 5 yıldır sürekli kendimi güncellemeye çalışıyorum ve hala da devam ediyorum.
Beyin sorunu;
2001 - 2006 arası Rav4 II kasaların makyajlı ve makyazsız kasalarında bu sorun kronik. 2001-2004 arası makyajsız kasalarda sorun daha önce başlarken ( 150000-210000km aralığında) 2004-2006 makyajlı kasalarda biraz daha geç başlıyor.(235000-280000km aralığında)
Tecrübelerime göre her iki modelde de belirtiler tipik, en basit haliyle vites geçişlerinde her zamankinden farklı bir durum varsa ilk aklınıza gelen şey beyin arızası olsun. Bu arada bobin arızası hariç diyelim çünkü bobinden kaynaklı araç teklediği için şanzımanda sorun varmış gibi hissedebilirsiniz. Eğer bobinden eminseniz sorunu başka yerde aramayın. Yakıttandır, gazdandır vb. arayışlara girip sorunun şanzımana mekanik zarar vermesine vesile olmayın.
Bu arada bu sorun arıza lambası yakmaz , beyine arıza kodu da atmaz (en son atar ki , o zaman da bilin ki şanzımana zarar vermiştir artık). Zaten çoğu kullanıcıyı arafta bırakan mesele de budur; Beyinde hiçbir arıza kodu görülmez. Çoğu yetkili servis bile sizi birşey yok diye geri gönderir. Sadece tecrübeli olanlar beyin arızasıdır diyebilir. O da sınırlı sayıda :-)
2001-2004 kasada en yaygın görülen semptomlar;
1. Aracın beynini korumaya alıp sadece 3.vitesi ve geri vitesi kullanması, buna bağlı olarak aracın düz yol harici hareket edememesi, çekiş düşüklüğü ve yakıtın artması.
2. 2.vitesten 3.vitese geçerken kaydırma yapması, vitesin boşa çıkıp devirin yükselip sonra sarsıntılı/vuruntulu bir şekilde geçmesi.
3. Geri viteste vuruntu yapması, uzun bir süre sonra vitese geçmesi.
Bu sorunları fark ettiğinizde aracı kullanmaya devam etmeyin, usta usta gezdirip tecrübe ettirmeyin. Çünkü bu sorunu fark ettiğinizde hemen beyin tamirini yaptırır veya yeni beyin ile değiştirirseniz şanzımanda mekanik sorun oluşmadan problemi çözersiniz. Bilgi olarak bazı kullanıcılarımız beyin tamirini değil yeni beyini tercih ediyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; çıkma beyin yeni beyin değildir ve yeni beyni ancak yetkili servisten sipariş ile alabilirsiniz. Çıkmacılardan veya sarı siteden alacağınız beyin %90 ihtimalle bozuk olduğu için yenisi ile değişen eski beyindir ve bir şekilde birilerinin eline geçip satılmaya çalışılıyordur. Böyle bir beyin alırsanız tamir ettirmeden sakın kullanmayın. Çünkü sizin bozuk olan ecu beyninden bir farkı yoktur.
2004-2006 Makyajlı kasada ise durum biraz daha farklı;
Araç yine beynini korumaya alıp sadece 3.vitesi ve geri vitesi kullandırıyor. Buna bağlı olarak aracın düz yol hareket edememesi, çekiş düşüklüğü ve yakıt artışı yaşanıyor. Vuruntular da gayet net hissediliyor. Bazen ise bir iki defa vuruntu veya tuhaflık yapıp sonra hiçbir belirti vermiyor ama kısa bir süre sonra şanzımanı direk dağıtıyor. Yani olaylar daha sinsi şekilde yaşanıyor. İş işten geçmiş oluyor.
Yağ konusu;
Maalesef ezberci birçok şanzıman ustaları ve şanzımancıların kullandığı yağ Mobil atf320'dir ama bu yağ bu şanzımana kalın gelir. U140f kodlu aisin üretimi bu şanzıman 2001-2006 için yağ çubuğunda bile ATF4 kullandığını yazar, kendiniz de kontrol edebilirsiniz. Ama dedim ya , hepsinin ortak yağı atf320'dir :-) , yani daha kalın olan Atf tip3 kullanırlar.
2006-2010 Rav4 III kasa ise WS standartını kullanır. Aynı şekilde yağ çubuğundan kontrol edebilirsiniz. 2006-2010 kasalarda şu ana kadar gördüğüm arızalar çoğunlukla hiç şanzıman yağ bakımı yapılmamış araçlar oldu.Zift gibi simsiyah yağ ve sanırım yine ezberci ustaların klişe cümlesi nedeniyle olan bir durum. " Şanzıman yağı ömürlüktür , değişmez. Değiştirirsen sorun çıkar." Aslında şanzıman yağı ömürlüktür cümlesi hariç sorun çıkar cümlesine kısmen katılıyorum. Uzun süre değişmeyen yağın değişimi biraz riskli ve kontrol edilmesi gereken bir durumdur.
Yağ siyah ise kısa aralıklarla az miktarda (1lt , 1lt gibi) yeni yağ sisteme verilmelidir. Yeni yağın deterjan katkısından ötürü tolere edilecek şekilde aşama aşama şanzımanın temizlenmesi beklenir. Bir anda tortu ve yapışmış balata tozlarının yerinden sökülüp hidrolik beyindeki kanalları ve selenoid valf'leri tıkamaması beklenir.
Yağ kahverengi ise normal servis yağ bakımı yani 3.8lt civarında kartelin boşaltılarak yağ değişimi yapılabilir.
Yağ kahverengi/bordo arası ise tam değişim yapılabilir. Ben çoğu zaman servis tipi yağ değişimi sonrasında (yaklaşık 12-15 bin km sonra) tam değişim yapıp 100bin km bakım gerektirmeyecek şekilde filtre temizliği yaparak yağ değişimi yapıyorum.
Filtre derken biri bilgi daha vereyim; bu şanzımandaki filtre yapısı gereği bozulmaz. Balata spreyi ile yapılan temizlik sonrası tekrar tekrar kullanılabilir. Şanzıman revize bile olsa temizlenerek kullanılabilecek bir yapıdadır. Bu nedenle boş yere servisten filtre almayın hatta yan sanayi plastik vb. filtre sakın alıp da takmayın.
Sonsöz;
Mevcut durumda sorun görülmeyen bir parçaya müdahale etmek anlamsız gelebilir ama beyin tamiri veya değişimi yapılmamış 2001-2006 model Rav4'lerin biran önce bu işlemi yaptırmaları kendi yararlarına olacaktır. Mutlaka karşılacağınız bu sorun ile hiç karşılaşmadan önlem almanız sizi zaman, para ve psikoloji olarak yıpranmadan kurtaracaktır. Süreçteki her aşama cidden yıpratıcı, özellikle son safhada yani geç kalındığında rakamlar 10-15 bin, yerine göre 20 bin bandına kadar çıkabiliyor.Bu arada bu sorun bize özel değil, dünyadaki tüm Rav4'lerde var. Toyota bile konuyu Amerika da kabul etmiş ve servislerine teknik bülten göndererek bir süre beyin ve gerekliyse şanzıman değişimi yapmış.
Beyin tamiri, uzun süre test ve tecrübe edilmiş ATF4 ve WS standartlarını karşılayan yağ temini vb. iletiye cevap yazarsınız.
enginrav4@gmail.com enginuyelik@gmail.com
05326721661
Herkese kazasız, mutlu sürüşler dilerim
