Merhaba,
Arıza lambası yakan Toyota Yaris Hybrid aracımın bataryasını önce Mehmet Ali DEMİR bey'in yardımları ile daha sonra da kendi imkanlarımla tekrar düzgün çalışır hale getirdim. Bir gün gerekebilir diye deneyimlerimi kısaca(
) paylaşayım dedim. Soranlara daha detay anlatabilirim.
Öncelikle uyarayım. Burada 144 volt ve yüksek amper üretebilen bir pil bloğuna müdahaleden bahsediyorum. Her ne kadar pillerin sigortası pilleri ayırıyor olsa da 80 voltluk bir gerilim halen pilleri sökerken orada oluyor. Dikkatli olunması önerilir.
Önce OBDII soketinden Bluetooth adaptörü takıyoruz. Android telefonda Dr Prius isimli uygulamayı çalıştırıyoruz (ücretsiz). Orada pillerin voltajlarını 10 adet sütun şeklinde ayrı ayrı şekilde görüyoruz. (Yaris için 10 adet çift var, diğer araçlarda daha fazla). Aracı sadece elektrikle sürüp pilini bitirerek ya da piller tam bitmeden ani hızlanmalar yaparak hangi pil ya da pil gruplarının en düşük olduğunu görüyoruz. Bende 5 numaralı çift en güçsüz görünüyordu. Zaten sıcaklık sebebi ile genelde ortadaki piller daha çabuk ömürlerini tamamlıyorlar. Mehmet Ali DEMİR Bey ile 5 nolu çift'i oluşturan iki pili değiştirmeye karar verdik. Pilleri nereden buldun konusu ayrı konu. Onu da sonra yazarım.
Toyota Yaris Hybrid aracında batarya arka koltuğun altında. Arka koltuk kolayca çıkarılabiliyor. Daha sonra bir miktar vida sökümü ile bataryaya ulaşıyorsunuz. Sigortasını ve kabloları vs çıkarıp bataryayı araçtan çıkarabiliyorsunuz. Sonrasında daha rahat bir ortamda (evde salondaki masada
) bataryanın dış kısmının vidalarını söküp, (Yaris için 20 adet, diğer araçlar için 28 veya fazlası) 7.2 voltluk bataryalara tek tek ulaşıyorsunuz. Sorunlu olan iki adet 7.2 voltluk bataryayı değiştirip, az önce yaptığınız sökme işleminin tersini yapıyorsunuz. Sonra bataryayı arabaya geri takıp, tüm vidalar sıkılıp, sigorta takıldıktan sonra aracı çalıştırabiliyorsunuz. Teoride bu kadar basit. Pratikte biraz daha iş var.
İlk operasyonda bu işlemi yaptık. Sonra aracı bir süre denedim. Ancak sistem daha normal olsa da aracı zorladığımda , örneğin ara sokaklarda pili bitirene kadar elektrikle gitmeye çalışınca ya da piller biraz düşükken tam gaz yapıldığında bazen tekrar hata alıyordum. Tekrar DrPrius ile voltajlara baktığımda , yeni takılan pilin güçlü durduğunu ama bu kez 4 ve 6 nolu pillerin diğerlerine göre düşük kaldığını gördüm. Zaten aracın arıza verme sebebi piller arasındaki farkın çok fazla olması. Bazı pillerin güçlü (veya şarjlı) , bazılarının güçsüz (ya da az şarjlı) olması bu sorunu yaratabiliyor. Tekrar pil değişim operasyonu yapıp 4 ve 6 nolu pilleri de değiştirdim. Ancak değiştirdiğim pillerin ne kadar iyi ya da kötü olduğunu tam olarak bilmeden bu işlemi yapmıştım. Araç daha iyi oldu ama tam istediğim gibi olmadı ve büyük operasyona girme kararı aldım.
Elimde IMAX B6 şarj-deşarj cihazı vardı. Bendekinin şarj gücü 5A, deşarj gücü 1A idi. Öğrendiğim kadarı ile pillerin her biri Panasonic üretimi ve 6500mAh lık. Pilleri bu aletle tam şarj etmek bir kaç saat sürecek olsa da deşarj etmek uzun sürecekti. O sebeple piyasadan gidip 12 Voltluk oto far lambası, kablo, kıskaç vs alıp, pilleri bununla deşarj edeceğim düzeneği ayarladım. Elimdeki yedek pilleri tek tek IMAX B6 ve far lambasına paralel bağlayarak deşarj ettim. IMAX B6 yı , deşarj seviyesi olarak 6 Volta'a ayarladım. 6 volttan aşağı deşarj edilmemesi tavsiye ediliyor. Sonra 3A ile pilleri şarj ettim. İnternette pilleri daha düşük bir akım ile daha uzun sürede şarj edilmesi de bir yöntem olarak öneriliyor ama ben yapmadım. 20 adet pili 2-3 kere yavaş şekilde şarj-deşarj etmek haftalar alabilirdi. IMAX B6 pilleri şarj ederken pilleri sürekli ölçüyor ve pillerin dolup dolmadığını bir algoritma ile kontrol ediyor. Bazen hatalı şekilde erken durabiliyor, bazende durması gereken yerde durmayabiliyor. Pilleri fazla ısınmaması gerekiyor. O sebeple bir süre deneyimledikten sonra , 15-20 dklık döngüler halinde (şarj edip , sonra diğer pile geçip bir önceki pili soğumaya bırakarak) , belirlediğim maksimum voltaja gelene kadar şarjları yaptım. Bazı piller çabuk şarj oldular , bazıları yavaş şarj oldular. Sonrada şarja geçerek, pillerin ne kadar sürede deşarj olduklarını not ettim. Bazı piller için şarj deşarj işlemini 3-4 kere yaptım. Piller ilk hallerinde örneğin 8 dk da deşarj olurken, ikinci de 10 , üçüncü de 11 dk da deşarj olur hale geldiler. Ancak bazı piller 2 dk da bitiyorlardı ve şarj-deşarj işlemi pek bir gelişme sağlamadı. Sonuçta bu işlemleri yaptıktan sonra elimdeki yedek pilleri iyi, orta, kötü diye sınıflandırabildim.
DrPrius ile tekrar inceleme yapıp değiştireceğim pillere karar verdim ve bir pil değişim operasyonu ile tekrar değişim yaptım. Aracı test ettiğimde bir sorun kalmadığını gördüm. Günler , haftalar geçti halen bir hata almadım. Sistem gayet güzel çalışıyordu. Ancak yapmadığım bir şey kalmıştı. O da aracın üzerindeki pilleri eşitlemek idi. Aracın pillerini tekrar çıkardım. Hepsini deşarj ettim. Bazıları 40 dk da , bazıları 15 dk da deşarj oldular. Sonra tekrar hepsini belirli bir voltaja kadar ( tam şarj değil ) şarj ettim ve araca geri taktım. Aracı tekrar test ettim. Şu an tam istediğim gibi ve en performanslı şekilde çalışıyorlar. Aylardır bir hata almadım.
Ben araştırmalarım ve deneyimlerim sonucunda bu şekilde bir işlem yaptım. Ekonominin bu durumda olduğu bir ortamda pilleri komple değiştirmek bana mantıklı gelmedi. Benden daha deneyimli olanlarımız vardır. Hatalı - eksik yaptığım şeyler de olabilir. Bilen arkadaşlar bildiklerini , daha doğru olduğunu düşündüklerini yazabilirler. Belki gelecekte bir çok kişiye bu konularda yardımımız dokunabilir.
İyi günler.
