Selam...
Bu doğa olayı hakkında bilgi sahibi olmakta yarar var.
''Tanımı:
Dolu, çapları 5-50 mm . bazı durumlarda çok daha büyük küresel veya düzensiz buz parçacıklarının yağışıdır. Dolu, içerisinde çok güçlü dikey alçalıcı ve yükselici hava hareketlerinin olduğu Cumulonimbus (Cb) bulutundan düşer, kısa sürede sağnak şeklinde yağar ve fazla su bırakır. Soğuk hava kütlesinin, sıcak havanın yerini almaya çalıştığı anda, genellikle sağnak hattı boyunca meydana gelir. Atmosferin sıcaklığı ve Cb bulutunun gelişmesine bağlı olarak bazı bölgelerde oldukça etkilidir. Dolunun yeryüzünde görüldüğü yerlerle Cb bulutunun dağılışı arasında yakın ilgi vardır. Kutuplar soğuk olduğundan Cb bulutu ve dolu oluşmaz. Fazla sıcak ve soğuk bölgelerde dolu yağmaz. Orta enlemlerin kış mevsiminde de durum böyledir. Havanın ılık olduğu bahar ve yaz aylarında doluya sıkça rastlanır. Ayrıca serin tropikal bölgelerde de dolu görülür. Bilhassa ilkbahar ve yazın ilk aylarında meydana gelen şiddetli oraj ve firtınalarla beraber dolu görülür. Dolayısıyla hava sıcaklığının, çok düşük olduğu durumlarda dolu, çok az veya zayıf olarak meydana gelir. Ülkemizde havanın nemli ve alttan sıcak üstten serin olduğu bahar ve yaz mevsimlerinde dolu sıkça yağar.
Oluşumu:
Nemli ve kararsız hava kütlelerinde ılık mevsimlerde alttan ısınma veya başka bir nedenle oluşan Cb bulutları çok yüksektir ve alt bölümleri su, üst bölümleri buz tanelerinden oluşmaktadır. Bulut içinde yükselici akımlarla, alt kısımlardan yükseklere taşınan su damlacıkları, taşındığı yerdeki sıcaklık donma noktasının çok altında olduğu için donar.
Daha sonra düşmeye başlar ve tekrar yukarıya doğru bir akıma yakalanabilir. Bu kez de ikinci bir defa etrafına buz tabakaları eklenebilir ve damlacığı daha büyütür. Bu çevrim, ta ki damlacıklar bu akımlarla havada tutulamayacak büyüklüğe (ağırlığa) erişene kadar sürer. Sonra da dolu olarak yeryüzeyine düşer. Bulut içindeki bu oluşuma neden olan dikey hava hareketleri ne denli kuvvetli olursa, dolunun gelişimi o kadar uzun sürer ve yere düşmesi esnasında daha büyük bir dolu oluşturur.
Şiddet Ölçeği:
H0
Bezelye büyüklüğündedir. Fakat zarar vermez. 1
H1
Ağaç yapraklarında delikler açar, çiçek yapraklarını kopartır. 1-3
H2
Bitki ve ağaç yapraklarını tamamen koparır. Sebze, meyve ve ekinlere hasar verir, sebze yapraklarını parçalar. 1-4
H3
Sera camlarını veya ışıklandırmalardaki tepe camlarını kırar, ahşap pencere çerçevelerinin boyalarını sıyırır. Çadır ve yelkenleri yırtar, ekinlerin saplarını harman döver gibi tohumlarından ayırır. 2-5
H4
Ev ve araba camlarını kırar, çatıları delip geçer, araç ve duvarların boyalarına hasar verir. 3-6
H5
Bazı çatı kiremitlerini ve çatıların ahsap direklerini de kırar, çok dayanıklı yapılmış özel camları parçalar, araba kaportalarında çukurluklar oluşturur. Ağaçlardan büyük parçalar koparır. 4-7
H6
Birçok çatı kiremitlerini ve çatıların ahşap direklerini kırar, metal kaplı çatılar ve çatı oluklarında delikler açar, ahsap çerçeveleri kırar. 5-8
H7
Kiremit çatıların pek çoğunu parçalar. Çatıların rüzgara maruz kenarlarını ve metal çatıları tamamen deler, briket ve taş duvarlarda delikler açar, metal pencere çerçevelerini kırar. Araba kaportaları ve uçak gövdelerinde hasarlar oluşturur. 6-9
H8
Beton çatı kiremitlerini kırar, metal ve diğer bütün çatıları paramparça eder, uçak gövdelerine şiddetli hasar verir. 7-10
H9
Beton duvarlarda çukurlar açar, beton çatı kiremitlerini çoğunlukla kırar. Ahsap ev duvarlarında delikler oluşturur, kalın ağaç gövdelerini devirir. Korunmasız yerlerdeki insanları sakat bırakabilir. 8-10
H10
Ahşap evleri tahrip eder, inşaat halindeki binalara şiddetli hasar verir, insanlara öldürücü zarar verebilir. 9-10''
Kaynak:
http://web.boun.edu.tr/meteoroloji/dolu.php
