Konu: Yükseklik farkının lastik basıncına etkisi nedir?

[(Gizli Üye)]

İrtifa farkının lastik basıncına etkisi nedir? Diyelim ki yaşadığınız deniz kenarındaki şehrinizde  lastiklerinize 32 PSI hava bastınız ve yola çıkıp yüksek bir bölgeye gideceksiniz ve uzun süre kalacaksınız , 1500-2000 m yükseltide doğudaki bir şehrimiz olsun.  O bölgeye varınca lastik havanızı (lastikler soğuyunca tabii)  yine 32 olarak mı ölçersiniz yoksa değişir mi? artar mı azalır mı?

[(Gizli Üye)]

 Aslında çok güzel soru. Çok yaşanmış bişeydir ama sormak kimsenin aklına gelmemiştir sanırım. Bir fizikçi olarak anlatmaya çalışayım. Basit bir balon düşünün. Yerden yükseldikçe dış basınç azalacaktır ve fiziksel olarak esnek kapalı sistemlerde iç basıncın dış basınca eşit olması gerektiği için hacmi artacak ve bu şekilde dengeyi sağlayacaktır.
 Fakat lastiklerde bu esneme bariz bir şekilde belli olurmu onu bilemem.
 

edit: Saçmaladığım yerleri kaldırdım.

[(Gizli Üye)]

aynı kalır bence sonuçta 2000 metrede olsa 3000 metrede olsa yerçekimi ve aracın ağırlığı aynı, yani lastik başına düşen ağırlık miktarı aynı azalma yok, lastik basınçlarıda buna göre ayarlanıyor zaten ha deniz seviyesinde ha 2000 metrede bence bi fark yok

[(Gizli Üye)]

http://tr.wikipedia.org/wiki/Otomobil_lastikleri

Burada der ki :

Şişirme basıncı
Üretici firmalar tarafından belirlenen lastik şişirme basınçları soğuk bir lastiğin 15 °C ortam sıcaklığında gereken şişme basınçlarıdır. Lastikte yanak esnemesi , aşındırıcı yol koşulları , yüksek miktarlarda kullanılan fren ve karkasın sürekli gerilim altında olması sonucu ısınma dolayısıyla basınç artması olacaktır. Basınç ile kilometre verimi arası ilişki yandaki diagramda açıkça görülmektedir. Uygun basınç ile tam randıman elde edilirken %20 yüksek basınç randımanı %10, %20 düşük basınç lastik ömrünü %15 düşürecektir. Düşük basınç yüksek basınca göre lastikte daha fazla hasar oluşturur.

  Genel fizik kuralıdır,iç basınç dış basınca eşit olmalıdır.

  Baya merak ettim ya bu konuyu. Eğer bir lastik uzmanı burada bizi bilgilendirmezse en kısa sürede bi şekilde işin erbabından birinden öğrenip paylaşmaya çalışıcam.

[(Gizli Üye)]

Güzel soru.

[(Gizli Üye)]

  Lastik basınçları bildiğim kadarı ile irtifa ya da hava sıcaklığına göre ayarlanmaz. Lastiğin soğuk olması durumundaki referans basınç değeri esas alınır.
 Şahsi kanaatim; deniz seviyesinde 32Psi. bastığınız ve en az bir saattir kullanılmayan bir lastik, yüksek rakımda da (4.000M.) 32Psi. dan farklı bir değer göstermeyecektir eğer ölçen cihazda o rakımda konumlanmış ise.

[(Gizli Üye)]

Hakan abi benim söylediğime katılıyormusun yani

[(Gizli Üye)]

Balonları örnek alalım, balonlara yüksek irtifada etki eden dış basınç azaldığı için genişlerler, genişledikleri için içlerindeki basınç da düşer tabi ve belli bir limitten sonra patlarlar.

Araç lastiklerine de benzer şeyler olur, ancak lastikler kalın kauçuktan yapılmıştır ve balonlar gibi genişleyemezler. Bu yüzden şekilleri değişmediği sürece içindeki basınç aynı kalır.

[(Gizli Üye)]

  Pardon Mesut, şimdi farkettim, bu sıra dalgınım kusuruma bakma. Tamamen senin söylediğin ile hemfikirim. Zaten deniz seviyesinde de sürekli sabit, aynı basınç yoktur, basınç iklim, hava şartlarına vs. göre değişir.

[(Gizli Üye)]

  Alper'e de aynen katılıyorum. Zaten meteoroloji balonlarının belli irtifada patlaması istenir, üzerindeki taşıdıkları aletlerin tekrar dünyaya dönmesi için. O dönüşde genelde küçük bir paraşüt yardımı ile olur.

[(Gizli Üye)]

etkili bir değişim olsaydı üreticiler biz tüketicileri bilgilendirme yoluna giderlerdi sanırım tembel bir yaklaşım oldu sanırım

[(Gizli Üye)]

Oğuz Bey , evet biraz kolaya kaçmışsınız Bu üreticilere fazla güvenmeyin derim. Onlar tüketiciyi pek düşünmezler sadece satışı ve satış sonrası müşteriyi uzun süre bağlamayı düşünürler.

Konumuza gelince :
Bu konu epeydir aklımdaydı, neyseki bu sefer unutmadım ve bu bayram İstanbul'dan Ankara'ya yapacağım seyahatten önce 4 lastiğe aynı havayı basıp öyle yola çıktım. Ankara 850-900 m yükseltide, sonuçta benim başlangıç noktama göre yaklaşık 800 m lik bir irtifa farkı vardı. Seyahatten evvel ben lastiğin az da olsa esneyeceğini varsayarak lastik havasının çok az da olsa azalacağı, en azından sabit kalacağını düşünüyordum. Oraya vardığımda ertesi gün aynı hava sıcaklıklarında ölçüm yaptım . Dört lastik de yaklaşık 1-1.5 PSI fazla gösteriyordu. Sonuca biraz şaşırmakla beraber daha sonra araştırınca ve düşününce bunun doğru olduğunu gördüm. Bu iş içinde kafa karıştırıcı bazı noktalar var. Bunlardan birisi bizim ölçüm yaptığımız hava saatlerinin çalışma şekli. İkincisiyse, verilen  lastik havalarının aslında mutlak değil göreceli bir basınç değeri olduğu.  Bunları daha sonra açık konuşabiliriz ama sonuç şu: İrtifa çok  fazla değişiyorsa lastik basınçları yeni bölgeye göre ayarlanmalı. Bu konuda epeyce bir açıklama var ağda.