LPG Liqufied Petroleum Gase : Sıvılaştırılmış Petrol
Gazı) petrolden elde edilen propan bütan ve bunların izomerleri karışımıydı.
gaz haldeki gazları sıvılaştırıp LPG elde ediyoruz.
DOĞALGAZ (CNG: Compressed Natural Gase:
Sıkıştırılmış Doğal Gaz) metan etan ve çeşitleri hidrokarbonlardan oluşmuş, petrol gibi değil de doğanın kendisinn ürettiği bi gaz karışımı.biz bunu sıvılaştırıp çeşitli şekillerde depoluyoruz.
genel olarak en büyük fark birinin petrol türevli olup çeşitli işlemlerden sonra elde edilmesi, birinin ise doğadan birebir alınması (tabii ki işlem geçiriyor)
yani lpg yi pertolün rafinasyonundan sonra elde ediyoruz, cng yani doğalgaz ise yeraltından doğal olarak çıkıyor.
doğalgaz % 90 Metan, % 5 Etan ve % 5 de diğer gazlar şeklindedir. Çoğunluğunu Metan gazı oluşturduğu için tamamen Metan gibi davranır. Renksiz ve kokusuzdur. Bir kaçak olduğunda % 1 lik konsantrasyonunun fark edilebilebileceği şekilde içine pis koku veren Tetra Hidro Teofen katılır.
doğalgaz havadan yaklaşık iki kat daha hafiftir. Gaz kaçağı olduğunda yukarı yükselir.
LPG tüpleri doldurulurken tüp içinde hacmi yaklaşık % 15’i kadar bir genişleme payı bırakılır. Bırakılan boşluk buharlaşan gazla dolar ve kullanılan gaz bu kısımdan çekilir. Bu nedenle tüpler daima dik durumda tutulmalıdır. Gaz çıkışı valf ve regülatörlerle kontrol edilir.
LPG sıvı halde sudan yaklaşık iki kat hafif, gaz halde havadan iki kat ağırdır. Gaz kaçağı olduğunda alta çöker. Aşağıdan süpürülerek tahliye edilmelidir. Bir litre LPG gaza dönüştüğünde 300 litre yer kaplar. Isıl değeri 23600 kcal/m3dür, % 90 verimle yakılabilir,24 kat hava ile yanar. Tutuşma sıcaklığı 530 oC dır.
Bir litre CNG (doğalgaz) gaza dönüştüğünde 600 litre yer kaplar. Isıl değeri 8250 kcal/m^3 dür. 10 kat hava ile yanar.Tutuşma sıcaklığı 704 oC dir.
Doğalgaz ile LPG arasındaki en önemli fark LPG'nin görece düşük sayılabilecek bir basınçta sıvılaşabilmesidir. Bu fark da kullanımında bazı farklılıklar ve kolaylıklar ortaya çıkarır.
LPG sıvılaştırılmış olarak depolanır, sevkedilir ve kullanılır. Yaklaşık 5-6 bar civarında (rakamı kesin bilmiyorum yaklaşık değerdir) bir basınç altına alınırsa sıvılaşır ve bundan sonraki davranışı herhangi bir sıvı gibidir. (Bundan öte basıncı artırmanın hacime efektif bir etkisi olmaz.) Bu nedenle taşınması, depolanması ve saklanması gayet kolaydır.
Doğalgaz ise LPG'ye görece sıvılaştırması çok zor olan bir gazdır. Rakamdan tam emin değilim ama siz deyin 150 bar gibi bir basınç uygulayınca ancak sıvılaştırılabiliyor. Bir gazı hacimsel olarak en efektif saklama yöntemi onu sıvılaştırmaktır; sıvılaştırılmış bir gazın hacmi efektif olarak minimuma inmiştir ve sıvılaştıktan sonra basınç-hacim ilişkisindeki marjinal kazanç minimum olur. Ancak 150 bar gibi bir basınçla sıvılaştırılabilen doğalgazın sıvılaştırılmış kullanımı oldukça nadirdir; çünkü o derece yüksek basınca dayanıklı saklama tanklarının ve o basınç altında çalışacak tesisatın masrafları bir hayli yüksek olmaktadır. O nedenle doğalgaz genellikle sıvılaştırılmış değil de 40-50 bar gibi bir basınçla (rakamlar yine tahmini) sıkıştırılmış halde (CNG=Compressed Natural Gas: Sıkıştırılmış Doğal Gaz) kullanılır.
Hal böyle olunca hacimsel olarak maksimum kazanca ulaşılamadığından 50-60 litrelik tanklarda ancak sınırlı miktarda gaz depolanabilir. Bu durum da örneğin otomobillerde kullanımında menzilin düşük olmasına neden olur. Bir de Doğalgaz sıkıştırılmış olmasına rağmen yine de LPG'ye göre 10 misli daha fazla basınç altında kullanıldığından kullanılan tankın et kalınlığı da fazla olmak durumundadır. Bu durumun hem ağırlığa olumsuz etkisi olur hem de hacimsel bir sınırlama oluşturur; Örneğin 45 litrelik LPG tankının eşdeğeri büyüklükte bir CNG tankı et kalınlığının fazla olmasından dolayı sözgelimi 35 litrelik bir net hacme sahip olur bir de içine basılan gazın sıvılaştırılamamış (yani minimum hacmine indirilememiş) olduğunu dikkate aldığınızda doğalgazlı araçların menzillerinin neden düşük olduğuna dair bir ön fikre sahip olabilirsiniz. (Ayrıca iki gaz arasındaki ısıl farklılıklar da menzile etki eder; bu da bir diğer faktördür)
Burada verdiğim rakamlar kesin değerler değildir; ama yaklaşık olarak doğru değerlerdir (Birisi çıkıp da doğalgaz 150 barda değil 173 barda sıvılaşır demesin, karışmam )
Başka bir kaynaktan ALINTIDIR. TCT sorumluluk kabul etmez 