Xenon farın tarihteki geçmişine baktığımız zaman ilk olarak 1992 senesinde BMW 7 serisinde uygulandığını biliyoruz. Hergün gelişen teknolojiyle birlikte yeni üretilen daha performanslı ampuller sayesinde 1997 yılında hem Xenon farların performansı artmaya başladı hem de bu tarihten itibaren bir çok aracın opsiyon listesinde Xenon far seçeneği yer almaya başladı. 2000li yıllara gelindiğinde ise artık standart donanımlardan biri olmaya başlayan Xenon far sistemi günümüzde bir çok aracın standart ekipmanı olarak karşımıza çıkmaya başladı.
Ayrıca Xenon far bulunan otomobillerde otomatik seviye ayarlama mekanizması(98yılında) ve far yıkama sisteminin(96yılında) bulunması zorunlu hale getirilmiştir. Bu sayede karşıdan gelen trafiğin yayılan ışıktan rahatsız olması engellenmiştir ve far yıkama sistemi ile Xenon farda ışığın çıktığı küçük olan mercek alanı kirlendiğinde ışığı engellememesi ve dağılımı bozmaması sağlanmaktadır.
Plastik camlı (polikarbon) farların yaygınlaşması ile birlikte geleneksel silecekli far yıkama mekanizmaları yerini basınçlı su püskürten sileceksiz far
yıkama mekanizmalarına bırakmıştır.
Ön cam yıkayıcısını çalıştırdığınızda pompa cam yıkama deposundaki suyu çekip yüksek bir basınçla sağ ve sol tampona gömülü fıskiyelere gönderir.
Xenonları Derecelerine Göre Gruplandırma: Xenon farları derecelerine(Kelvin cinsinden ölçülür) göre sınıflandırırız. (4200k,6000k,6500k,8000k v.b.)
Renk sıcaklığı ışığın rengidir. Işığın sıcaklığı artırıldığında ışıktaki mavinin payı artar, kırmızının payı azalır.
Beyaz ışığı üç temel sıcaklık grubuna ayırabiliriz:
3300 K ve aşağısı : sıcak beyaz
3300 K - 5000 K arası : doğal beyaz
5000 K ve üstü : günışığı beyazı
Işık miktarı ise ışık kaynağından tüm yönlere doğru yayılan ve göz hassasiyeti ile değerlendirilebilen ışığın gücüdür. Birimi lümendir(lm)
Xenon farların çalışma şartları ve Sistem hakkında genel bilgiler:
Xenon farlar genellikle sadece kısa farlarda kullanılırlar çünkü kullanılan kısa far projektörü ampulün optiğine göre tasarlanmıştır. Hem maliyet hem de Xenon ampulun uzun ısınma süresi nedeni ile uzun farda klasik halojen uzun far reflektörü ve halojen ampul kullanılmaktadır.
Bi-Xenon farda hem kısa hem de uzun far ışığı Xenon projektöründe üretilir. Bi-Xenon sistemi kısa far açıkken çalışır, kısa far kapalıyken sellektör için ayrı bir halojen reflektörü ve ampulü kullanılmaktadır. Projektörün içindeki bir solenoide bağlanmış olan siperin yukarı-aşağı hareketi ile kısa-uzun far geçişi sağlanır.
Xenon Ampulü:
Ampulün içine özel bazı metalik gazlar doldurulmuştur. İçinde bulunan iki elektrotun arasında sıçrayan ark ile ışık elde edilir.
Çalışması için özel bir ballasta ihtiyaç duyar. İlk çalışma gerilimi yaklaşık 23000 volttur. Gerçek performansına ulaşabilmesi için 5-6 sn. kadar ısınması gerekmektedir. Isındıktan sonra 85V gerilimle çalışır.
Ampulün soketi Xenon projektörü için üretilmiştir, bu yüzden otomobilinizin standart halojen far soketine takıp kullanamazsınız.
Ballast :
Xenon farın elektriksel gücünü sağlar. Far çalıştırıldığı zaman gelen elektriği 23000 volta kadar yükselterek Xenon ampule verir. Xenon ampul birkaç saniye sonra normal çalışmasına başladığında gerilimi 85 volta düşürür. -40°C ile +105°C arası ortam ısısına dayanıklıdır.
Xenon Uygulamadaki Hususlar :
Xenon dönüşümleri malesef sadece gerekli ekipmanları almakla bitmiyor. Sahibi olduğunuz aracın far camının desenide dönüşüm için büyük etkendir.
Örneğin Parabolic(Çizgili cam) fara sahip bir araca sahipseniz dönüşüm yapıldığında uzun far özelliğinizi kaybedersiniz ayrıca kötü bir ışık dağılımı elde edersiniz
Xenon Uygulama Çeşitleri :
Xenon farları uygularken yapılmak istenen hep en iyi sonucu elde etmektir fakat aracın orjinal sistemi üzerine yapacağınız değişiklikler sizin isteğiniz ve imkanlarınız doğrultusunda ,bir de aracın modeline göre farklılık gösterir.
Xenon uygulama yöntemlerini sıraladığımızda ortaya çıkan sonuçlar şunlar :
1- Orjinal Xenon farın kullanılması
2- Başka firmanın üretimi Xenon farın kullanılması
3- Halojen far reflektörüne Xenon projektör monte edilmesi
4- Halojen fara Xenon dönüşüm kiti (conversion kit) monte edilmesi
5- Halojen fara Xenon ampulü ve ballastı takılması.
bu sistemlerin birbirlerine göre avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Bunlardan biraz bahsetmek gerekirse :
1. Uygulama:
Avantajları : Tamamen otomobil o modeline göre üretilmiş olması, otomatik yükseklik seviye kontrolünün olması, karşıdan gelen trafiği rahatsız etmemesi.
Dezavantajları : Her otomobilde/modelde yok, pahalı.
Uygulama Şekli : Otomobil üreticisinin ürettiği orjinal Xenon far monte edilir.
Sonuçlar : Işık miktarı, deseni, dağılımı, rengi, görünümü, dayanıklılığı mükemmel.
2. Uygulama:
Avantajları : Tamamen otomobil o modeline göre üretilmiş olması.
Dezavantajları : Her otomobilde/modelde yok, pahalı. Birçok marka uzakdoğu üretimi olduğundan kalitesi düşük.
Uygulama Şekli : Firmaların ürettiği Xenon farın monte edilmesi. Bu farlar firma distribütöründen ya da internetten temin edilebilir.
Sonuçlar : Işık miktarı, ışık demeti/dağılımı, ışık rengi, görünümü, dayanıklılığı iyi
3. Uygulama:
Avantajları : Orjinal Xenon farı bulunmayan otomobiller için en kaliteli sonuç verebilecek seçenektir.
Dezavantajları : Monte edilmesi zor, zaman, teknik bilgi ve beceri istiyor. Seviye ayarlama mekanizması işlevini kaybedebiliyor.
Uygulama Şekli : Orjinal far ısıtılıp açılarak kısa far reflektörü arkadan düzgünce kesilir ve Xenon projektör sabitlenir.
Farın hava koşullarından izole edilmesine ve yukarı-aşağı, sağ-sol seviyelerinin düzgün kalmasına dikkat etmek gerekir.
Sonuçlar : Işık miktarı, deseni, dağılımı, rengi, görünümü, dayanıklılığı iyi.
4. Uygulama:
Avantajları : Ucuz, kolayca monte edilebilir, geriye dönüş mümkündür.
Dezavantajları : Birçok marka uzakdoğu üretimi olduğundan kalitesi düşük. Çok yüksek Kelvin (K) değerleri ile satılan bu kitlerin ampulleri boyalı oluyor ve ışık çıktısını azaltıyor.Ayrıca düzgün olmayan aşırı fazla ışık dağılımı nedeni ile karşıdan gelen trafiği rahatsız edecektir.
Uygulama Şekli : Farda hiçbir değişiklik yapmaya gerek kalmadan, aynı sokete çevrilmiş (H1, H7 vs.) Xenon ampul ve ballast takılır.
Sonuçlar : Işık miktarı, deseni, dağılımı, rengi, görünümü düzensiz. Dayanıklılığı iyi. Elipsoidal (mercekli) farlarda daha iyi sonuç verir.
5. Uygulama:
Avantajları : Ucuz.
Dezavantajları : Düzgün olmayan aşırı fazla ışık dağılımı nedeni ile karşıdan gelen trafiği rahatsız edecektir.
Uygulama Şekli : Yeni ya da çıkma Xenon ampul farın ampul soketine takılır. Ballast ve kablo bağlantıları yapılır. Ampulde ya da reflektör soketinde küçük değişiklikler yapmak gerekebilir.
Sonuçlar : Işık miktarı, deseni, dağılımı, rengi, görünümü düzensiz. Dayanıklılığı iyi.
Xenon ve Halojen Farın Karşılaştırılması:
Xenon far ile Halojen farları karşılaştırdığımızda ortada ciddi bir görüntü kalitesi farkı göreceksiniz.
Bu karşılaştırmada standart bir halojen farlı bir araç ile 4100k xenon far kitine sahip bir
araç karşılaştırılıyor.
Halojen farlar ampuldeki telin ısınması ile ışık verirken Xenon farlar, ampuldeki elektrotlar arasında sıçrayan arklarla ışık verir.
Halojen farın ışık gücü 1500lm ile sınırlı kalırken Xenon farlı sistemde bu miktar 3200lm dolayındadır. Halojen farın ışık ısısı 3200k iken Xenon kitinin ışık gücü 4100k dir.
Ayrıca çoğu kişinin yanlış bildiği bir konuda bu kadar yüksek(23bin volt) volt miktarıyla açılıp çalışan Xenon ampullerinin halojen farlara göre 5kat daha fazla ömre sahip olmasıdır.
Karşılaştırmamızdaki Halojen farın yaydığı ışık:
Xenon takmak isteyenler için yararlı olduğunu düşündüm,Saygılar.
