Konu: Jant.

[(Gizli Üye)]

Jant: Taşıtlarda, lastiklerin takıldığı tekerleğin çember biçimindeki bölümü, ispit.   
  Jant alırken ve kullanırken nelere dikkat edilmeli?
 * Aplikasyon
 Jantların aplikasyon tablosuna göre aracınıza uygun olduğundan ve doğru lastik kullanıldığınızdan emin olunuz. Araç üreticisinin tavsiye etmiş olduğu teknik değerlerin dışına çıkmamaya özen gösterin. Yanlış seçilecek jant, aracın maksimum hız, fren mesafesi, rot-balans ayarı ve yakıt tüketimi gibi teknik değerlerine olumsuz etkilerde bulunabilir. Bunun için yeni bir jant alırken, konuyla ilgili teknik servislerden mutlaka bilgi alınız.

  *Bakım
 Jantın temizliğini mutlaka su ve normal deterjan kullanarak yapın. Sert olmayan bir fırça veya süngerle jant üzerindeki yağ ve benzeri izleri çıkarabilirsiniz. Metal, solvent katkılı temizleyiciler ve aşındırıcı malzemeler ile jantınızın kaplamasına zarar vereceğinizi unutmayın. Jantları, sert cisimlerin darbelerinden koruyunuz ve kaldırım kenarlarına çarpmaktan kaçınınız.

  *Onarım
 ERTRO (Uluslararası Lastik ve Jant Teknik Kurumu) standartları tavsiyesine göre hasar görmüş jant onarılamaz ve kullanılamaz. Jant üzerinde kaynak, doğrultma, talaş kaldırma, boyama, bijon somunu veya göbek deliğini büyütme ve eksen kaydırma işlemleri yaptırmayınız.

  *Kullanım
 Jant, üretici firmalar tarafından trafiğe izin verilen yol koşullarında ve araç firmalarınca belirtilen aks yüküne göre test edilir ve satışa sunulur. Diğer yol koşullarından ve aşırı yüklemelerden dolayı jantlarınızda problem oluşacağını unutmayın.

  *Jant alırken nelere dikkat edilmeli?
 Bir çoğumuz çelik jant dendiğinde otomobilimizin spor ve sükseli bir görünüm kazanmasını hedefleriz. Ancak bu tür aksesuarlar sadece dış görünüme kazandırdıkları sportif görünüm dışında otomobilimizin performansına ve yol tutuşuna önemli katkıda bulunur. Otomobil teknolojisinde sürede yaşanan gelişmeler, motor ve karoser kadar jantların tasarımında da hissedilmekte. Özellikle jantın ağırlığı, ölçüleri, konstrükisyonu ve dizaynında yapılan değişiklikler, otomobillerin performansını ve yol tutuşunu önemli ölçüde arttırıyor. Ayrıca , son yıllarda araştırmalar jantın, fren sisteminin soğutulmasında da etkili olduğunu tespit etmiş durumda. Araç yol alırken, jantın rotasyonuyla sirküle edilen hava, kolların arasından fren diskine iletiliyor, böylece frenlerin daha verimli olması sağlanıyor.

  *Peki Jant Ölçüsü Nasıl Olmalı ?
 Bu tamamen otomobilin motor gücü, ağırlığı ve büyüklüğü gibi unsurlarca belirlenmekte. Yüksek güç üreten bir motorun gücünü yola aktarabilmesi için çekişinin iyi olması, bunun için de lastik yüzeyinin uygun genişlikte olması gerekiyor. Dolayısıyla lastikle jant genişliği uyumlu olmalı. Küçük sınıftaki otomobiller için 12 inçten başlayan jant çapı, büyük ve yüksek performanslı otomobillerde 20 inçe kadar çıkıyor. Jant malzemesinin dayanıklılığı da önemli bir faktör. Ülkemiz yol şartları göz önüne alınacak olunursa, sağlamlığı daha da önem kazanıyor. Kalitesiz bir jant, darbelere dayanıklı olmadığı taktirde ölümcül kazalara neden olabilir. Çelik ve hafif metal alaşımlı olmak üzere iki gruba ayrılan jantlar, motorsporlarından elde edilen tecrübelerle geliştiriliyor. Böylece daha sağlam ve uzun ömürlü olması sağlanıyor.

  *Avantajlı Olan Hangisi?
 Çok parçalı olan Jant kesinlikle daha avantajlıdır. İki veya üç parçadan oluşan bir jantın, tek parçalıya göre önemli bir avantajı, daha sağlıklı ve tamir edilebiliyor olmasıdır. Herhangi bir darbe nedeniyle jantın kenarı hasar gördüğünde, sadece o parçanın değiştirilmesi mümkün olabiliyor. Ancak tek parçalı bir jant zarar gördüğünde yenisiyle değiştirmek gerekiyor. Çok parçalı jantın bir diğer kolaylığı, her tip otomobilde kullanılabilmesi. Farklı ölçülerdeki ara parçalar kullanılırken, jantın karosere göre içeri veya dışarıya doğru konumlanması sağlanıyor. Böylelikle iz genişliği de değiştirilerek, aracın yere tutunma gücü artırılabiliyor. Göbek olarak adlandırılan bölüm de yine lastiklerin öz genişliğini etkiliyor. Uluslararası olarak ET harfleriyle simgelenen ofset değeri, jant dış kenarının (O çizgisi) poryaya olan uzaklığını ifade ediyor.
 Jant alırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur üreticilerin belirlediği değerlerin dışına çıkılmaması. Türkiye'de hem yerli hem de ithal birçok jant markası var. Jantların TSE EN ve CE belgelerine dikkat edilmeli Din ve GS ise Avrupa'da geçerli normlardandır.

  *Jant alırken üzerinde durulması gereken en önemli konu nedir?
 Jant alırken, üzerinde durulması gereken en önemli konu, jantın araca uyumudur. Beğendiğiniz jantın aracınıza uyumlu olup olmadığını bizden öğrenebilirsiniz.

  *Yeni jantta, eski bijon somunları kullanılabilir mi?
 Bijon, havşa açıları her jantta farklı olacağından jantla birlikte verilen orijinal bijon somunları kullanılmalıdır.

  *Hafif metal lastik ve firen sistemlerinin ömrüne olumlu etkisi olduğu doğru mudur?
 Hafif metal jantlar, lastik ve fren sistemlerinde oluşan ısıyı hızla transfer ettikleri için ömürlerini uzatırlar.

  *Hafif metal jantlar, diğer jantlara göre güvenli midir?
 Hafif metal jantlar, yapısal özellikleri itibariyle, dış etkenlerden kaynaklanan darbeleri kolay absorbe ederler. Ayrıca ekstra güvenlik sağlarlar.

  *Jant montajı kime yaptırılır?
 Jantın montajı, uzman kişilere yaptırılmalıdır. Firmamızda jantlarınızın montajı yapılmaktadır.

  *Jant üzerinde herhangi bir işlem yaptırılabilir mi?
 Güvenliğiniz için jant üzerinde kaynak, doğrultma, talaş kaldırma, bijon veya göbek deliğini büyütme ve eksen kaydırma işlemleri yaptırmayınız.


  *Hasar gören jant onarılabilir mi?
ERTRO (Uluslararası Lastik ve Jant Teknik Kurumu) standart tavsiyesine göre, hasar görmüş jant onarılamaz ve kullanılamaz.
Hafif metal jant yakıt tasarrufu sağlar mı?
Hafif metal jantlar, alüminyum ve titanyum gibi metallerden üretilirler. Bu tip metallerden üretilen jantların, sactan üretilen jantlara göre en önemli avantajları hem hafif olmaları, hem de daha sağlam olmalarıdır. Bu nedenle alüminyum jantlar, araç toplam ağırlığını azaltır ve yakıt ekonomisine katkıda bulunur.
 
  *Hafif metal jantların araç hakimiyetine olumlu etkisi var mı?
Hafif metal jantların, yapısal özellikleri ve tubeless lastiklerle uyumları neticesinde, araç denge ve direksiyon hakimiyetine olumlu yönde katkıları bulunuyor.

   *Jant Üretim Teknikleri :
 - Cast (Döküm) : (Alçak Basınçlı Döküm, Yüksek Basınçlı Döküm.)
 - Cast/Spun.
 - Forged.
 - Forged/Spun.
   
   *Kullanılan Malzemelere Göre Jantlar :  Jant üretiminde bir çok değişik malzeme kullanılmasına rağmen hafif alaşım jantlarda Alüminyum ve daha ileri tekniklerde Magnezyum yer almaktadır.

   *Jant Teknik Bilgi:
 Jant Yazı ve İşaretlemeleri

Jantın üzerinde kullanıcıyı bilgilendirici ve uyarıcı bazı bilgiler vardır;

  “5½ J X 14  CH  36  0203   70259”  örneğinde:

         5½                        Kesit genişliği (inç)
         J                           Jant damak (flanş) profili
       14                           Jant çapı (inç)
        X                           Tek parçalı (monoblok, tubeless) jant
      CH                            Janttaki "tubeless seti" tipi
      36                            Jant off-seti (mm)
   0203                            Jantın üretim tarihi (ay-yıl)
 70259                            Jantın seri numarası
 
 
 

 

 Alıntı adresi:  http://www.lastik24.com/default.asp?gb=temel
 

[(Gizli Üye)]

Güzel paylarşım abim....Teşşekkür ederim..

[(Gizli Üye)]

çok guzel paylaşım emeğine sağlık
Erkeklerin araba tercihlerini belirlerken motor gucu vs teknik özelliklerden sonra ilk baktıkları nokta jant imiş.Yazıyı şimdi bulamadım ama bulursam eklerim.(autos dergisinde)

[(Gizli Üye)]

  Ben teşekkür ederim.
 Gerçekten jant aracı en çok gösteren şeylerden birisi. Tabi görünüm dışında bazı teknik bilgilerede sahip olup bu bilgiler doğrultusunda jant seçmekte fayda var bence.

[(Gizli Üye)]

*Avantajlı Olan Hangisi?
 Çok parçalı olan Jant kesinlikle daha avantajlıdır. İki veya üç parçadan oluşan bir jantın, tek parçalıya göre önemli bir avantajı, daha sağlıklı ve tamir edilebiliyor olmasıdır. Herhangi bir darbe nedeniyle jantın kenarı hasar gördüğünde, sadece o parçanın değiştirilmesi mümkün olabiliyor. Ancak tek parçalı bir jant zarar gördüğünde yenisiyle değiştirmek gerekiyor.


yıllardır sanayiiye gider gelirim böyle birşey ilk defa duydum bi jantın parçası nasıl değişebilir ki?.....

[(Gizli Üye)]

En hafif jant forged magnesium'dan yapılıyor bildiğim kadarıyla

[(Gizli Üye)]

selam arkadaşlar benim tarih kokan celica'ma 15 jant yapmak istiyoruz ama 5.5 ofsetin üstü kurtarmıyo 5.5x 15 jant piayasada varmıdır.teşekkürler.

[(Gizli Üye)]

  Cenk bey, öncelikle çok özel bir araca sahip olduğunuzu düşünüyorum. Bu çok güzel bence. Diğer yandan 5,5 diye verdiğiniz değer muhtemelen offset değil jant genişliğidir. Öncelikle bunu netleştirmek lazım. Aracınıza uygun ve 15'' çapında jant elbetkide bulunabilir. En azından öyle düşünüyorum ancak kullanmayı düşündüğünüz lastik kalınlığı ve aracınızın offset tölerans değerleri de önemlidir.

[(Gizli Üye)]

paylaşım için çok teşekkürler.emeğinize sağlık.

[(Gizli Üye)]

   Hakana bi paylaşım için teşekkürler.Ayıcıklı jant sanki Nagihan ve Hande ikilisi yapılmış

[(Gizli Üye)]

''Bijon veya Somun sayısı
Aracınızın jant lastik takımına bakınız; şu ana kadar hiç lastik değiştirmediyseniz, aracınızda bijon anahtar, vida veya somun yok zannetmeyin; belki bijon anahtar ve somunları örten kapak vardır. Aracınızdaki bijon sayısına göre jant alabilirsiniz. Bijon anahtar deliği demiyorum; Çünkü bazı jantlarda olması gerekenden fazla bijon anahtar deliği ( tamamen pazarlama ile alakalı bir durum) olabilir. Arcınızda 5 , 4, 3, 6, 8 belki 12 adet bijon veya somun olabilir. Binek araçlarda genellikle 4 yada 5 bijon vardır; Bazı arazı araçlarında 6 bijon olmaktadır. 8 ve üzeri genellikle ticari araçlarda vardır. Son bir not bijon sayısı, diğer jantlarla karşılaştırdığınızda simetrik durmuyorsa mutlaka eksik bir bijon söz konusudur. Acil Servis çağırınız; bu şekil seyahat tavsiye edilmez. Unutmayın ki standart 5 bijonlu bir araca 4 bijonlu bir jant takamazsınız. Bu eldiveninizi ayaklarınıza geçirmeye çalışmak gibidir, ayak parmaklarım uzun diyorsanız; 5 yaşındaki oğlunuzun ceketini giymeye çalışın. Bu gibi durumlar sadece bazı modifikasyonlar ile mümkündür. Fakat bunun yerine piyasada çok daha makul uygun jant temin edebilirsiniz.

PCD(Pitch Circle Diameter) Bijon, somun anahtar delik aralığı Çapı.
Aracınızın kaç bijon’a sahip olduğunu bulduktan sonra; ikinci aşama, Bijonlar arasındaki mesafeyi belirlemektir. Bijon aralığına kısaca PCD denir; Ve sektördeki hemen hemen herkes İngilizce kısaltması ile telafuz eder(piisiidi). Jant ve Lastik sektörü Almanca terimler bile kullanır. Bijon aralığı çapı bijonlar arasına çekilen görünmez kırmızı bir çizgi olduğunu hesap edelim. Şekilde bu hayali çizgiyi gösterirsek; işte bu kırmızı dairenin çapı bize PCD yani Bijon aralığı değerini verecektir. En Popüler PCD’lere örnek vermek gerekirse; Bijon sayısı ile beraber söylenir. 5/100, 4/100,5/112. Bijon sayısına göre jant almazsınız. Bijon sayısı aldığını aracın marka ve modeline göre değişir. Örnek vermek gerekirse; 5/114,3 PCD değerine sahip bir jantı düşünmeden alıp orijinalde 4x100 olan arabanıza direk takamazsınız. Takmanız için büyük modifikasyonlar gerekir buda kısacası yanlıştır. 5 yaşındaki oğlunuzun ceketini terziye getirip kendinize uygun haline gelmesini istemek gibidir.   

Merkez Göbek Deliği.
Bu aslında çok basit fakat burada detaylı bilgi vermek istediğimizden kafa karıştırcı gözükebilir. Normalde aracınızın jant göbeğini sorarak gerekli bilgiyi edinebilirsiniz. Özellikle ticari araçlarda ve tarım makinelerinde farkı özellikte jant göbekleri kullanılmaktadır. İki çeşit aks/jant tasarımı vardır. (Hub Centric) Göbek merkezli ve (Lug Centric)bağlantı merkezli. Göbek merkezli Jant göbek deliği en yaygın kullanımda olan ve genel olarak tüm binek otomobillerde kullanılan tip göbek merkezidir. Burada puryeden sonra jant göbeğini karşılayan bir çıkıntı vardır. Jant göbek merkezi bura ile hizaya getirilir ve jant bağlanır. Jantın ağırlığı dolayısıyla aracın ağırlığı özellikle bijonlara biner. Normalde Jant göbek deliği araç göbeğinden(spigot)daha büyüktür, ve plastik bilezikler aracılığıyla jant araca takılır. Bu plastik ringlerin hiçbir sakıncası yoktur. Balata kontrolleri sırasında kontrol edilmelerinde fayda vardır. Jant araç uyumunda önemli olan bijon ve somunların araca sağlam bağlanmasıdır. (Lug Centric) Bağlantı merkezli araç aks/puryesinde bir çıkuntu olmadığından bijonlar veya somunlar aracılığı ile bağlantı gerçekleşir. Daha önce belirtildiği gibi; bijon ve somun sağlamlığı çok önemlidir.

Inset,outset, ofset
Tercüme etmek gerçekten zor. Bu kavramın Almancası “EinpressTiefe” ve Türkçede günlük kullanımda ET olarak kullanılmaktadır. Genel olarak Jant iç göbeğinin jantın ortasından fren balatalarına yakınlığını ifade eder. Eğer ki bu kavramı ihmal ederseniz aracınız hareket etmez bile. Şöyle açıklamak gerekir ki jantın ortasında hayali bir çizgi düşünün; işte bu çizgiden jantın araca bağlandığı yüzeye olan mesafeye ofset(ET) adı verilmektedir. Halk arasında ayrıca yanaklı jantlara ofsetli denmektedir. Şu anda dilimize yerleşmişse de o ofset ile şu anda bahsettiğimiz ofset farklı kavramlardır.
ET(ofset) Değerleri Jantların iç kısmına bazı durumlarda ön yüzlere basılmaktadır. Üçtür ofset vardır.1) inset( pozitif ofset),2)outset(negatif ofset),3) 0 ofsetli araçlarda vardır. Jant göbeği jantın tam ortasındadır.
Günümüz binek araçlarının hemen hemen tamamı Positif ofset kullanmaktadır. Jant ebatı verildiğinde genellikle 7,5inç x17inç 5bijon 112 pcd(bijon aralığı) ve en sonra olarak ET 45 gibi bir değer verilir ki bu değer Ofset değeridir. Negatif ofsetli araçlara Mercedes Smart marka araçlar verilebilir. Araçların ön arka jantları farklı göbekte hatta farklı jant göbek çapında olabilir. Bu değerlerin hepsi bağlantı ile alakalıdır. Orijinal jant ofset ile Alaşım jantların göbeği arasında genelde 10mm kadar farklar makul kabul edilir. Bu tasarım farklıklılarına göre değişebilir. Araçta kullanılan ya da sonradan takılan fren kampanya veya diskleri, kampana şekilleri jant takılımını ve araca uyumunu etkilemektedir.
Genellikle araçlar pozitif ofset kast edilerek düşük yada yüksek ofset ima edilmektedir. Bu sebepten ofset mantığını ile etapta inset şekli düşünerek hayal edin.
         No offset                  Inset Wheel                 Outset wheel
   

Aracın ofseti azalır yada çoğalırsa ne olur.
Daha öncede belirttiğimiz gibi ilk etapta positif ofset düşünerek ET(ofset) mantığını kavramak gerekmektedir.
Pozitif ofset artar ise jantın iç kısmı fren merkezi ve araç bağlantı organlarına daha çok yaklaşır. Ofset düştüğü zaman bu mesafe artar. Bu sebeple Alaşım jantların ofsetlerinin normalden daha düşük olması beklenmektedir. Normal araç standart ofsetinden daha düşük ofset demek, takabileceğiniz daha büyük fren sistemi ve bağlantı organı demektir. Şekilde gördüğünüz kırmızı renkli jant yeşil olanından daha büyük bir ofsete sahip, bu sebepten araç aktarma organlarına daha yakın oluyor. Daha küçük ofset daha geniş iz açıklığı demek olduğundan aracın yol tutuşu daha sağlam olur. Daha düşük ofsetli jant taktığınız zaman jant araç aktarma organlarından daha uzak konuma yerleşir.
Şimdi bir jandın arkasında ebat kısmının yazdığı bölgenin resmini görmektesiniz. Bu bilgiler dağınık bir şekilde yerleştirilmiş 6,5Jx15 H2 ET 45 demek oluyor bu jant 6 inç derinliğe ve genişliğe sahiptir ve 14inç çapla üretilmiştir. H2 ise bu jantta 2 kambur (hump) vardır. Et45 ise bu jantın ofset değeridir. Buradaki J ise lastik yanağının geleceği bölgenin şeklini ifade etmektedir. Bu konularda daha fazla bilgi aşağıdadır.


Jant Lastik uyumu
Jant Ebatları
Jant ebatları genellikle genişlik x çap olarak verilir( GGXÇÇ= 6,5X15). Bazı yerlerde çap x genişlik olarak da sunulur ( ÇÇXGG= 15X6,5).. Genellikle çap daha büyük olacağından büyük rakam jant çapını vermektedir. Bazı ebat sunumlarında jant genişliğinin yanında J harfide görülür. Örnek vermek gerekirse 185 mm lastikler genellikle 6inç lastiklere rahatlıkla uymaktadır. 185mm takriben 7inç yapmaktadır.

Overall width= Lastik genişliği
Rim width = jant genişliği
Section heigt= Lastik kenar genişliği
Rim diameter = Jant çapı
Statik yüklü yarıçap, dış çap ve yuvarlanma çevresi
Bu ebatların hepsi lastik ve janttan bahsediyorsak önemlidir. Bu ebatların hepsi birbiriyle bağlantılıdır. Üretici ilk önce dış çap olarak kusursuz daire ebatlarını verir bize. Bu dış çap ebatı deforme olmamış lastiği kast etmektedir. Lastik yuvarlanınca deforme olur. Lastikler yük binince daha da fazla deforme olur. Bu sebepten dolayı araca takılmış olan lastik yuvarlanınca statik yüklü yarıçap ile beraber yeni bir yarıçap ortaya çıkar. Bu yeni yarıçap dış yarıçapın yaklaşık yüzde 45’ini ifade etmektedir. Bunun dışında lastik katı bir jant gibi sabit bir şekilde yuvarlanmaz. Kauçuk, çelik kemerler, kumaş kemeler ile yerde bir kır ayak yuvarlanır. Esner ve daralır, genişler ve basınç uygular. Tam olarak çevresel yuvarlanmayı bulmak istiyorsak dış çember çapından lastik izi derinliğini iki kez çıkarırsak çıkan sonucu PI sayısı ile çarparak formülü kurmak için iyi bir yol kat ederiz. Ama sizin için bir faydası olmaz. Önemli olan sizin sadece lastik seçimine dikkat etmeniz gerekmektedir 2 bin tonluk araçların 100 km hızla giderken uyguladığı yuvarlanma direncini düşünürseniz. Kabak lastiklerle hala yolda bulunmak çok iyi cesaret demektir. Bu kadar basıncın üzerine taşıma kapasitesi belli olmayan jantlar kullanmak ayrı bir övgüden bahsetmemize sebep olmaktadır. Umarım şansınız yaver gider. Çünkü denediğiniz kumar. Size bu sebepten hiç kimse ödül vermeyecek.

JJ, K, JK, B, P ve D , Jant lastik bağlantı noktası tasarımları
Aracınıza jant ve lastik alırken, özellikle ticari araçlarda Jant ve lastiğin birbirine birleştiği noktalara dikkat ediniz. Şu anda hemen hemen tüm araçlarda J tasarım uygulanmaktadır. Ama bir yerde çok ucuza bir lastik ve ya jant olmasının sebebi değişimi olmayan bu garip ebatlardır. 6,5Jx15 yazan bir jant ile 6,5J uyumlu lastikler kullanabilirsiniz; tesadüfen bulduğunuz K lastikler gerçekten başınıza iş açabilir. Şu anda günümüzde kullanım j tipi yapı söz konusudur.''


Kaynak: http://jant.kormetal.com/jant-rehberi.aspx