Konu: Sürüş Elektronik Yardımcı Sistemleri(Esp, Vsc, Asr, Trc, Abs, Csv...)

[(Gizli Üye)]

 Selam arkadaşlar,
bazı konular daki soruları görünce, böyle bir başlığın faydalı olacağını düşündüm. Umarım konu hakkında detaylı paylaşımlar olur ve ihtiyacı olan herkese yardımcı olabiliriz.
 Öncelikle bu sistemleri tek bir tanımla açıklamak her zaman mpmkün olmaz, çünkü bazı sistemler içlerinde de ayrışabilmektedir.

 ESP: Elektronik stabilite programı diyebileceğimiz bu sisteme kimi üreticiler VSC ya da başka isimler verebilmektedir. Sistem, teknolojik olarak eskiden yeniye doğru ayrışmaktadır. Sistem motor torku, fren-frenler vs. etki edebilir. Bunda sistemin müdahale ettiği teker sayısı önemli bir farktır. Eski tiplerde 2 daha yenilerde 3 teker gibi. Bu sistem, belli sensörler yardımı ile aracın çizgisinden ayrıldığını tespit ettiğinde araca elektronik olarak müdahale etmektedir. Bu durumda iki nokta önem kazanır; aracın gitmesini istediğiniz yön ki; bunu direksiyona verdiğiniz açı belli eder ve bu sistemce algılanır, diğeri; aracın gerçekte gittiği yöndür. Bu ikisi arasındaki tutarsızlık, açı ya da farka aracın savrulma açısı denebilir. Aracın geometrik denge merkezi ele alındığında bu açı anlam kazanır. Sistem bunu algıladığında, ihtiyacı olan tekerlere, uygun dozda fren uygulayarak aracı istenen çizgiye sokmaya çalışır. Burada direksiyon açımız önem kazanır. Bu sisteme sahip olan araçlarda bu sistem aktif halde iken, savrulma durumunda direksiyonu(öncelikle sürücü olarak kafamızı ve bakışlarımızı) gitmek istediğimiz yöne çevirmemiz gerekir. Yine bu sistem kimi araçlarda fren ve motor torku dışında direksiyona da müdahale etmekte ve direksiyonun savrulma arttırıcı açıya dönmesini zorlaştırıcı, savrulma önleyici açıya kolaylaştırıcı direnç-destek uygulayarak sürücüye yardımcı olur.
 Yine, özellikle önden çekişli ya da 4 çekişli araçlarda daha çok rastlanabilen önden savrulma durumlarına ise yine motor torku ve fren müdahalesi ile önlemeye çalışan Csv vb sistemler de kimi üreticilerin araçlarında kullandığı sistemlerdir.
 Esp'nin temelini, tekerlerin dönmesini sürekli ölçen, aracın savrulmasını algılayan ve bunu elektronik beyninde işleyen bir sistem oluşturur. Bu noktada ABS(Fren blokaj önleme) sistemi üzerinde çalıştığını, ondan yararlandığını söyleyebiliriz.

ABS(Fren blokaj önleme): Araca fren uygulandığında, tekerlerin yüzeye sürtünme katsayısı, aracın ileri gitme momentinin(isteği, gücü) gerisinde kaldığında kızaklama oluşur diyebiliriz. Bunda; tekerlerin özellikleri, yüzeyin özellikleri, fren sistemi özellikleri, aracın ağırlığı, ileri doğru hareketinin(frenaja zıt yönde) gücü vs etkilidir diyebiliriz. Sensörler, karşılarındaki plakadan(film şeridine benzetebiliriz) tekerin dönüşünü sürekli okur. Frenleme esnasında pedala ve dolayısı ile sistem üzerinden fren papuçlarından diske doğru etki eden kuvvet, tekerlerin yere sürtünmesini aştığında(ön tekerlerde her teker için ayrı) kızaklama başladığını algıladığı anda o tekere ve öndeki diğer tekere, her teker için saniyede 10 ve üzeri kez(teknolojik gelişmelere göre bunun sıklığı da değişmiştir) fren basıncı uygulayıp-serbest bırakarak, kızaklama başlatmadan frenaja imkan verir. Bundaki mantık; traksiyon denen etkiden(vur-çek diye açıklayabiliriz sanırım) yararlanmaktır.
Abs normalde fren mesafesini kısaltan(şartlara bağlı olarak) bir sistem değildir, asıl olarak kızaklamayı önlediğinden direksiyon ile kaçış hareketine izin veren bir sistemdir!.

 Bunlar vb. tüm sistemlerde esas; tekerin yer ile temas gücüne bağlı sistemlerdir ve hepsi yardımcı sistemdir, bunları unutmamak gerekir.
 Vakit buldukça sistemler ile ilgili daha fazla detay paylaşmaya çalışabilirim/z.

[(Gizli Üye)]

Surus guvenligini ve performansini saglamak icin, bircok surus kosulunda, asagidaki sistemler otomatik olarak devreye girer. Ancak unutulmamalidir ki bu sistemler yardimci sistemlerdir ve arac kullanirken sadece bu sistemlere guvenmek dogru degildir.
ABS (Kilitlenme onleyici fren sistemi)
Ani frenlemelerde ya da kaygan yuzeyli yollarda yapilan frenlemelerde lastiklerin kilitlenmesini onlemeye yardimci olur.
BA (Fren destek sistemi)
Sistem panik frenleme yapildigini algiladiginda, uygulanan fren kuvvetini artirir.
VSC (Arac denge kontrol sistemi)
Ani direksiyon kirilmasinda ya da kaygan yuzeylerde donus yapildiginda, surucunun aracin savrulmasini kontrol edebilmesine yardimci olur.
TRC (Patinaj kontrol sistemi)
ilk kalkista ya da kaygan yuzeylerde hizlanmalarda, cekis kuvvetini kontrol etmeye yardimci olur ve tekerleklerin patinaja dusmesini engeller.
EPS (Elektrik motorlu direksiyon sistemi)
Direksiyon dondurulken uygulanan kuvvete bir elektrik motoru yardimiyla ek bir kuvvet saglar.

Kaynak: Corolla kitapcigi.

[(Gizli Üye)]

burdakilerin hepsi var versoda.Bİr ASD yok .

[(Gizli Üye)]

konu hort.
Ben avensiste bu esp bipini bir duyamadım.
en son geçen gün 90 derece sayılabilecek geniş karlı bir viraja 60 la girdim ne olacak diye
önden salmaya başlayınca garçççç diye sol ön tekere trc fren yaptı aracı yola soktu.
bundan önce de karda el freni çekmiştim onda da esp bipini duymadım ama trc çılgınca müdahale ediyor.
anlamadığim nokta trc aslında aracın stabilitesini sağlıyor esp ne ayak diye sorasım geliyor

[(Gizli Üye)]

konu hort.
Ben avensiste bu esp bipini bir duyamadım.
en son geçen gün 90 derece sayılabilecek geniş karlı bir viraja 60 la girdim ne olacak diye
önden salmaya başlayınca garçççç diye sol ön tekere trc fren yaptı aracı yola soktu.
bundan önce de karda el freni çekmiştim onda da esp bipini duymadım ama trc çılgınca müdahale ediyor.
anlamadığim nokta trc aslında aracın stabilitesini sağlıyor esp ne ayak diye sorasım geliyor

Bende bu vsc uyarısını duyabilmek için sırf karda kaydirdim ama ne uyarı lambasını ne de uyarı sesini duyamadım.

[(Gizli Üye)]

Trc aracin dengesiniz saglamazki.Ayrica trc fren de yapmaz.O aracin bosa patinaj atmasini onler.Herzaman acik.olmasida.iyi degil.Bazen aracin pati atmasi gereken yerlerde trc yi kapatmak lazim
Esp dediginiz toyota da Vsc olan arac kaymaya basladiginda araci dengesine.sokmak icin.devreye giriyor.
Tabi onunda yapacaklari kisitli.
Verso da bende merakimda karda trafik olmayan genis alanda denedim.Hafif kaymalarda.gostergede isaret daha sert.savrulamalarda isaret ses ikazi da cikiyor.Tabi bu esnada gaz pedalida devredisi